بلک فرایدی چیست؟

آیا شما هم منتظر فرصتی هستید تا کالاهای مورد نیازتان را با قیمت های استثنایی تهیه کنید؟ در دنیای امروز که سرعت تغییرات و اطلاعات بالاست رویدادهای خرید بزرگی شکل گرفته اند که می توانند نیازهای ما را با شرایط بهتری پاسخ دهند. یکی از مهم ترین این رویدادها که در سال های اخیر در ایران نیز جایگاه ویژه ای پیدا کرده «بلک فرایدی» یا همان جمعه سیاه است. این روز که به خاطر تخفیف های گسترده اش شهرت دارد فرصتی عالی برای خرید هوشمندانه محسوب می شود. در این محتوا به صورت جامع به این پدیده می پردازیم.

تاریخچه بلک فرایدی

بلک فرایدی یا جمعه سیاه رویدادی است که به طور سنتی روز بعد از روز شکرگزاری در آمریکا برگزار می شود. ریشه های این اصطلاح به دهه ۱۹۵۰ در شهر فیلادلفیا بازمی گردد.

پلیس فیلادلفیا در آن زمان از عبارت «بلک فرایدی» برای توصیف شلوغی و هرج و مرج ناشی از هجوم خریداران و گردشگران پس از روز شکرگزاری استفاده می کرد.

این ازدحام منجر به ترافیک سنگین شلوغی خیابان ها و حتی افزایش دزدی ها می شد و کار پلیس را بسیار دشوار می کرد. خرده فروشان ابتدا با این اصطلاح منفی مخالف بودند.

ریشه های تاریخی بلک فرایدی

علاوه بر کاربرد پلیس روایتی دیگر نیز در مورد ریشه این اصطلاح وجود دارد که البته صحت آن کمتر است. این روایت به حسابداران اشاره دارد که برای ثبت زیان از جوهر قرمز و برای ثبت سود از جوهر سیاه استفاده می کردند.

طبق این داستان روز پس از شکرگزاری به دلیل فروش بالا حساب های فروشگاه ها از رنگ قرمز (زیان) به رنگ سیاه (سود) تغییر می کرد و به همین دلیل «جمعه سیاه» نامیده شد. با این حال این روایت بیشتر یک افسانه مدرن محسوب می شود.

ریشه دیگر و قدیمی تر عبارت «جمعه سیاه» به یک بحران اقتصادی در سال ۱۸۶۹ در آمریکا بازمی گردد. در آن سال دو سرمایه دار تلاش کردند بازار طلا را تحت کنترل بگیرند که منجر به سقوط بازار و ورشکستگی بسیاری شد. اما این رویداد تاریخی ارتباط مستقیمی با جمعه سیاه خرید ندارد.

اصطلاح «بلک فرایدی» از کجا آمده است

همانطور که اشاره شد محتمل ترین ریشه اصطلاح «بلک فرایدی» به پلیس فیلادلفیا در دهه ۱۹۵۰ برمی گردد که برای توصیف ترافیک و شلوغی پس از شکرگزاری از آن استفاده می کردند.

این اصطلاح به تدریج در بین مردم رایج شد هرچند که بار معنایی منفی داشت. در دهه ۱۹۸۰ خرده فروشان تلاش کردند معنای این اصطلاح را تغییر دهند و آن را به سودآوری و آغاز فصل پرفروش تعطیلات مرتبط کنند.

این بازتعریف موفقیت آمیز بود و از آن زمان به بعد «بلک فرایدی» به نمادی از تخفیف های بزرگ و فرصت های خرید ویژه تبدیل شده است.

فلسفه و اهمیت بلک فرایدی در دنیا

فلسفه اصلی بلک فرایدی ایجاد یک موج خرید بزرگ با ارائه تخفیف های قابل توجه است. این روز به عنوان آغاز رسمی فصل خرید تعطیلات کریسمس در آمریکا شناخته می شود و اهمیت اقتصادی فراوانی دارد.

فروشگاه ها با کاهش قیمت ها مشتریان را به خرید ترغیب می کنند و در مقابل حجم فروش خود را به شدت افزایش می دهند. این روز معمولاً شلوغ ترین روز خرید سال است و بخش قابل توجهی از فروش سالانه خرده فروشان را تشکیل می دهد.

مفهوم «Doorbuster» نیز در این روز اهمیت پیدا می کند. این اصطلاح به کالاهایی با تخفیف بسیار چشمگیر اشاره دارد که با هدف جذب مشتریان به فروشگاه ها عرضه می شوند حتی اگر فروشنده از فروش آن ها سود زیادی نبرد یا حتی ضرر کند.

بلک فرایدی در کشورهای مختلف

سنت بلک فرایدی که از آمریکا آغاز شد به تدریج به کشورهای دیگر نیز سرایت کرده است. امروزه بسیاری از کشورهای جهان این رویداد خرید را با الگوبرداری از آمریکا برگزار می کنند.

با این حال نحوه برگزاری و میزان استقبال از آن در کشورهای مختلف متفاوت است. در برخی کشورها مانند بریتانیا این پدیده نسبتاً جدید است و با چالش هایی در زمینه مدیریت جمعیت و امنیت همراه بوده است.

در مناطقی مانند خاورمیانه گاهی از نام های جایگزین مانند «جمعه سفید» (White Friday) برای تطابق با فرهنگ محلی استفاده می شود اما مفهوم اصلی تخفیف های بزرگ یکسان است.

آمریکا خاستگاه اصلی بلک فرایدی

ایالات متحده آمریکا به عنوان خاستگاه اصلی بلک فرایدی همچنان بزرگترین و مهم ترین برگزارکننده این رویداد در جهان است. در این روز تقریباً تمام فروشگاه های بزرگ و کوچک هم فیزیکی و هم آنلاین در حراج شرکت می کنند.

میزان مشارکت مردم در آمریکا در این روز بسیار بالا است و میلیون ها نفر به صورت حضوری یا آنلاین خرید می کنند. آمارهای فروش در بلک فرایدی آمریکا معمولاً رکوردهای قابل توجهی را ثبت می کند و نشان دهنده حجم عظیم تجارت در این روز است.

رقابت بین فروشگاه ها در آمریکا برای ارائه بهترین تخفیف ها بسیار شدید است و این موضوع به نفع مصرف کنندگان تمام می شود هرچند که گاهی منجر به شلوغی و حتی درگیری می شود.

بلک فرایدی در ایران

پدیده بلک فرایدی در سال های اخیر به ایران نیز راه پیدا کرده و به یکی از رویدادهای مهم خرید سالانه تبدیل شده است. این استقبال نشان دهنده تغییر عادات خرید و تمایل مردم به استفاده از فرصت های تخفیف است.

ورود این رویداد به ایران عمدتاً از طریق فروشگاه های اینترنتی صورت گرفت و سپس به تدریج فروشگاه های فیزیکی نیز به آن پیوستند. هر سال بر تعداد فروشگاه های مشارکت کننده و حجم تخفیف ها افزوده می شود.

با وجود استقبال عمومی بلک فرایدی در ایران با چالش هایی نیز روبرو است که از جمله آن ها می توان به واقعی نبودن برخی تخفیف ها یا مشکلات زیرساختی مانند اختلال در سایت ها به دلیل حجم بالای ترافیک اشاره کرد.

ورود بلک فرایدی به ایران

ورود بلک فرایدی به بازار ایران حدوداً از سال ۱۳۹۴ آغاز شد. فروشگاه های اینترنتی پیشگام در معرفی این رویداد بودند و با الگوبرداری از نمونه های خارجی کمپین های تخفیفی خود را برگزار کردند.

اولین بار فروشگاه اینترنتی بامیلو با عنوان «حراجمعه» این رویداد را برگزار کرد و پس از آن سایر پلتفرم های آنلاین و برخی فروشگاه های فیزیکی نیز به این موج پیوستند.

این اقدام با هدف ایجاد یک فصل خرید پررونق در اواخر پاییز و پیش از شروع فصل خرید زمستان و عید صورت گرفت.

ویژگی های بلک فرایدی در ایران

یکی از ویژگی های متمایز بلک فرایدی در ایران مدت زمان برگزاری آن است. برخلاف سنت اصلی که معمولاً یک روز است در ایران ممکن است این حراج از چند روز قبل از جمعه سیاه شروع شده و تا چند روز بعد ادامه یابد.

بسیاری از فروشگاه ها این بازه را به عنوان «هفته حراج» یا عناوینی مشابه معرفی می کنند. تمرکز اصلی بلک فرایدی در ایران همچنان بر فروشگاه های آنلاین است هرچند مشارکت فروشگاه های فیزیکی نیز در حال افزایش است.

کمپین های تبلیغاتی گسترده در فضای مجازی و سایر رسانه ها نیز از ویژگی های این رویداد در ایران است که با شعارهایی جذاب سعی در جلب توجه مشتریان دارند.

تفاوت بلک فرایدی در ایران و سایر کشورها

اصلی ترین تفاوت بلک فرایدی در ایران با کشورهای خاستگاه آن مدت زمان برگزاری است که در ایران اغلب طولانی تر است. همچنین میزان مشارکت فروشگاه های فیزیکی در کشورهای غربی به مراتب بیشتر از ایران است.

یکی دیگر از تفاوت ها بحث واقعی بودن تخفیف ها است. در حالی که در برخی کشورها قوانین دقیق تری برای نظارت بر قیمت ها وجود دارد در ایران گاهی شاهد تخفیف های غیرواقعی یا افزایش قیمت پیش از حراج هستیم.

فرهنگ خرید نیز متفاوت است؛ در کشورهای غربی گاهی شاهد شلوغی و درگیری در فروشگاه های فیزیکی هستیم که در ایران کمتر به این شکل بروز پیدا می کند و تمرکز بیشتر بر خرید آنلاین است.

تاریخ بلک فرایدی در ایران

بلک فرایدی در ایران هر سال در آخرین جمعه ماه نوامبر برگزار می شود. تاریخ شمسی این روز هر سال متفاوت است و باید با تقویم میلادی تطبیق داده شود.

برای مثال تاریخ بلک فرایدی در سال ۲۰۲۴ میلادی مصادف با ۹ آذر ۱۴۰۳ شمسی است. این روز به یک تاریخ ثابت در تقویم خرید ایرانیان تبدیل شده است.

آمارهای فروش در این روز به ویژه در پلتفرم های بزرگ آنلاین نشان دهنده رشد چشمگیر تجارت الکترونیک در ایران است.

تخفیف ها و محصولات در بلک فرایدی

بلک فرایدی به خاطر تخفیف های چشمگیرش شهرت دارد. میزان تخفیف ها می تواند بسیار متنوع باشد از درصدهای کم تا تخفیف های بسیار بالا روی محصولات خاص که به آن ها «Doorbuster» گفته می شود.

تقریباً تمام دسته بندی های کالا در این روز شامل تخفیف می شوند؛ از لوازم الکترونیکی مانند گوشی موبایل لپ تاپ هدفون و اسپیکر گرفته تا پوشاک لوازم خانگی آرایشی و بهداشتی و کتاب.

فروشگاه ها سعی می کنند با ارائه تخفیف های جذاب روی محصولات پرطرفدار مشتریان بیشتری را جذب کنند. با این حال باید به محدودیت موجودی کالاهای با تخفیف بالا نیز توجه داشت.

مزایا و معایب بلک فرایدی

بلک فرایدی مانند هر رویداد بزرگ دیگری دارای مزایا و معایبی است که هم برای مصرف کنندگان و هم برای فروشندگان اهمیت دارد. شناخت این جنبه ها به خریداران کمک می کند تا تجربه بهتری داشته باشند.

از مزایای اصلی برای مصرف کنندگان فرصت خرید کالاها با قیمت پایین تر است. این می تواند به مدیریت بهتر بودجه خانوار کمک کند.

اما معایبی نیز وجود دارد از جمله احتمال خرید غیرضروری تحت تأثیر هیجانات یا مواجهه با تخفیف های غیرواقعی و مشکلات فنی در پلتفرم های آنلاین.

مزایای بلک فرایدی برای مصرف کنندگان

مهم ترین مزیت بلک فرایدی برای خریداران صرفه جویی در هزینه است. با تخفیف های ارائه شده در این روز می توان کالاهایی را که در طول سال قیمت بالاتری دارند با هزینه کمتری تهیه کرد.

این روز فرصت مناسبی برای خرید اقلام مورد نیاز برای تعطیلات یا خریدهای سال نو (در کشورهایی که کریسمس را جشن می گیرند) فراهم می کند. همچنین تنوع بالای محصولات با تخفیف امکان انتخاب بیشتری به مشتریان می دهد.

دسترسی به کالاهایی که شاید در شرایط عادی مقرون به صرفه نباشند نیز از دیگر مزایای این روز است.

معایب بلک فرایدی برای مصرف کنندگان

یکی از معایب اصلی خطر خرید تکانه ای و غیرضروری است. فضای هیجانی و تبلیغات گسترده می تواند افراد را به خرید چیزهایی که واقعاً نیاز ندارند ترغیب کند.

همچنین احتمال مواجهه با تخفیف های غیرواقعی وجود دارد به این معنی که قیمت کالاها پیش از حراج افزایش یافته و سپس با تخفیف به قیمت اصلی یا حتی بالاتر فروخته می شوند. این مسئله می تواند باعث فریب خریداران شود.

مشکلات فنی در سایت های فروشگاهی به دلیل ترافیک بالا محدودیت موجودی کالاهای پرطرفدار و در برخی موارد تجربه منفی خرید به دلیل شلوغی یا مشکلات تحویل نیز از جمله معایب این روز محسوب می شود.

راهنمای خرید هوشمند در بلک فرایدی

برای اینکه بتوانید از فرصت بلک فرایدی به بهترین نحو استفاده کنید و از مشکلات احتمالی جلوگیری کنید نیاز به برنامه ریزی و رعایت نکاتی دارید. خرید هوشمندانه در این روز می تواند تجربه شما را بسیار بهبود بخشد.

صرفاً تحت تأثیر تخفیف ها قرار نگیرید و قبل از خرید نیازهای واقعی خود را مشخص کنید. تحقیق در مورد قیمت اصلی کالاها پیش از شروع حراج نیز بسیار مهم است.

انتخاب فروشگاه های معتبر و قابل اعتماد به ویژه در خریدهای آنلاین از اهمیت بالایی برخوردار است تا از اصالت کالا و واقعی بودن تخفیف اطمینان حاصل کنید.

نکاتی برای خرید در بلک فرایدی

قبل از بلک فرایدی لیستی از نیازهای واقعی خود تهیه کنید و بودجه مشخصی برای خرید در نظر بگیرید. قیمت کالاهای مورد نظرتان را در فروشگاه های مختلف قبل از شروع حراج بررسی و یادداشت کنید.

در روز حراج قیمت ها را با قیمت های قبلی مقایسه کنید تا از واقعی بودن تخفیف مطمئن شوید. از فروشگاه های آنلاین و فیزیکی معتبر خرید کنید.

مراقب تبلیغات بیش از حد اغراق آمیز باشید و به شرایط بازگشت کالا و گارانتی توجه کنید. اگر قصد خرید آنلاین دارید از پایداری اتصال اینترنت خود اطمینان حاصل کنید.

سایبر ماندی چیست

سایبر ماندی (Cyber Monday) رویداد خریدی است که در دوشنبه پس از بلک فرایدی برگزار می شود. این روز به طور خاص بر خریدهای آنلاین تمرکز دارد.

سایبر ماندی فرصت دیگری برای کسانی است که نتوانستند در بلک فرایدی خرید کنند یا به دنبال تخفیف های بیشتر در فروشگاه های آنلاین هستند. این روز توسط خرده فروشان آنلاین برای تشویق مردم به خرید اینترنتی ایجاد شد.

امروزه سایبر ماندی به اندازه بلک فرایدی اهمیت پیدا کرده و بسیاری از فروشگاه ها تخفیف های ویژه آنلاین خود را در این روز ارائه می دهند.

انتقادها و جنبه های منفی بلک فرایدی

با وجود محبوبیت بلک فرایدی با انتقاداتی نیز روبرو است. یکی از جدی ترین انتقادات مربوط به جنبه های منفی اجتماعی و امنیتی است که در برخی کشورها دیده می شود.

گزارش هایی از درگیری ها و خشونت در فروشگاه های فیزیکی به دلیل ازدحام و رقابت برای خرید کالاهای با تخفیف بالا وجود دارد. این حوادث گاهی منجر به آسیب دیدگی یا حتی موارد جدی تر شده است.

انتقاد دیگر مربوط به تأثیرات زیست محیطی است. تشویق به مصرف گرایی بیش از حد و خرید کالاهای غیرضروری می تواند منجر به افزایش تولید زباله و فشار بر منابع طبیعی شود.

جمعه سیاه چه روزی است؟

جمعه سیاه یا بلک فرایدی روز پس از شکرگزاری در ایالات متحده است که معمولاً آخرین جمعه ماه نوامبر محسوب می شود.

بلک فرایدی چند روز است؟

به طور سنتی بلک فرایدی یک روز است اما در بسیاری از کشورها از جمله ایران ممکن است حراج ها چندین روز ادامه داشته باشند.

در ایران بلک فرایدی چه روزی است؟

در ایران نیز بلک فرایدی در آخرین جمعه ماه نوامبر برگزار می شود که تاریخ شمسی آن هر سال متفاوت است؛ برای مثال در سال ۱۴۰۳ مصادف با ۹ آذر است.

چه محصولاتی شامل تخفیف می شود؟

طیف وسیعی از محصولات شامل تخفیف های بلک فرایدی می شوند از جمله لوازم الکترونیکی پوشاک لوازم خانگی محصولات آرایشی و بهداشتی و غیره.

تخفیف های بلک فرایدی چقدر است؟

میزان تخفیف ها بسیار متنوع است و می تواند از درصدهای کم تا تخفیف های بسیار بالا روی محصولات خاص متغیر باشد.