بوق زدن هواپیما را تا به حال شنیده اید؟

شاید شما هم تا به حال با این سوال کنجکاوانه مواجه شده باشید: آیا هواپیماها مانند خودروها بوق دارند؟ این پرسش که در نگاه اول عجیب به نظر می رسد در واقع به سازوکارهای ارتباطی و ایمنی در دنیای هوانوردی اشاره دارد. در حالی که تصور بوق زدن یک هواپیما در آسمان شاید خنده دار باشد اما واقعیت این است که هواپیماها نیز برای ارتباط در شرایط خاص به ویژه روی زمین از سیگنال های صوتی استفاده می کنند. این محتوا به شما کمک می کند تا با انواع سیستم های هشداردهنده و ارتباطی در هواپیما آشنا شوید و بدانید که بوق هواپیما چیست و چه کاربردی دارد.

موارد استفاده از بوق هواپیما

برخلاف بوق خودرو که برای هشدار به سایر وسایل نقلیه یا عابران پیاده در جاده استفاده می شود بوق در هواپیما کاربرد متفاوتی دارد. این سیستم که بیشتر شبیه به یک دستگاه سیگنال دهنده صوتی عمل می کند عمدتاً زمانی به کار می رود که هواپیما روی زمین قرار دارد. هدف اصلی از به صدا درآوردن این بوق جلب توجه پرسنل زمینی مانند مهندسان تعمیر و نگهداری یا خدمه عملیات فرودگاه است. این ارتباط صوتی به پرسنل داخل کابین خلبان اجازه می دهد تا با همکاران خود که در اطراف هواپیما یا زیر آن مشغول به کار هستند ارتباط برقرار کنند.

فعال کردن این بوق از طریق یک دکمه کوچک در کابین خلبان انجام می شود که معمولاً با برچسب «GND» یا «GRD CALL» مشخص شده است. این دکمه به خلبان یا پرسنل فنی اجازه می دهد تا سیگنالی صوتی به بیرون هواپیما ارسال کنند. این سیستم به خصوص در زمان انجام بازرسی ها یا تعمیرات فنی روی زمین بسیار کاربردی است زیرا محیط فرودگاه اغلب پر سر و صداست و ارتباط کلامی مستقیم ممکن است دشوار باشد. پس از جلب توجه با این بوق پرسنل زمینی می توانند با اتصال هدست به پورت های مخصوص در بدنه هواپیما ارتباط صوتی واضح تری با داخل کابین برقرار کنند.

هواپیماها چگونه از برخورد با هواپیماهای دیگر جلوگیری می کنند؟

در آسمان هواپیماها برای جلوگیری از برخورد با یکدیگر از بوق استفاده نمی کنند. سیستم های ایمنی و ارتباطی پیشرفته تری برای این منظور طراحی شده اند. یکی از مهم ترین این سیستم ها سیستم جلوگیری از برخورد ترافیک هوایی (TCAS) است. این سیستم موقعیت هواپیماهای اطراف را رصد کرده و در صورت تشخیص خطر برخورد به خلبان هر دو هواپیما هشدار می دهد و مانورهای لازم برای اجتناب از تصادف (مانند تغییر ارتفاع) را پیشنهاد می کند.

علاوه بر TCAS کنترلرهای ترافیک هوایی (ATC) نقش حیاتی در حفظ فاصله ایمن بین هواپیماها ایفا می کنند. آن ها با استفاده از رادار مسیر سرعت و ارتفاع تمام هواپیماها را در فضای تحت کنترل خود نظارت کرده و دستورالعمل های لازم را به خلبانان ارسال می کنند. ارتباط رادیویی مداوم بین خلبانان و ATC نیز بخش مهمی از پروتکل های ایمنی است. همچنین هواپیماها مجهز به چراغ های ناوبری رنگی روی بال ها و دم خود هستند که به خلبانان دیگر در شب و شرایط دید کم جهت حرکت هواپیما را نشان می دهد و به پیشگیری از برخورد کمک می کند.

آژیر خطر

جدای از بوقی که برای ارتباط با پرسنل زمینی استفاده می شود هواپیماها دارای سیستم های هشداردهنده صوتی داخلی نیز هستند که به آن ها آژیر خطر گفته می شود. این آژیرها در داخل کابین خلبان به صدا در می آیند و هدف آن ها هشدار دادن به خلبانان در مورد بروز نقص فنی جدی یا شرایط اضطراری در طول پرواز یا روی زمین است.

به عنوان مثال در صورت افت ناگهانی فشار کابین آتش سوزی در موتور یا بخش های دیگر مشکلات جدی در سیستم های هیدرولیک یا الکتریکی یا نزدیک شدن بیش از حد به زمین (هشدار ارتفاع) آژیرهای مختلفی با صداهای متمایز فعال می شوند. تنوع صداهای این آژیرها به خلبانان کمک می کند تا نوع مشکل پیش آمده را به سرعت شناسایی کرده و اقدامات اصلاحی یا اضطراری لازم را انجام دهند. این آژیرها بخشی حیاتی از سیستم های ایمنی هواپیما محسوب می شوند و با بوق ارتباط زمینی کاملاً متفاوت هستند.

آیا هواپیما بوق دارد؟

بله هواپیماها دارای یک سیستم سیگنال دهنده صوتی هستند که گاهی به آن بوق گفته می شود اما کاربرد آن با بوق خودرو متفاوت است و عمدتاً روی زمین برای ارتباط با پرسنل زمینی استفاده می شود.

بوق هواپیما کجا قرار دارد؟

دکمه فعال سازی بوق در داخل کابین خلبان معمولاً روی پنل بالای سر قرار دارد و با عبارت «GND» یا «GRD CALL» مشخص شده است. صدای بوق از بیرون هواپیما شنیده می شود.

چرا از بوق هواپیما زیاد استفاده نمی شود؟

استفاده از بوق هواپیما محدود به شرایط خاص روی زمین برای ارتباط با پرسنل زمینی است. در آسمان از سیستم های دیگری برای جلوگیری از برخورد و ارتباط استفاده می شود و بوق کاربردی ندارد.

صدای بوق هواپیما چگونه است؟

صدای بوق هواپیما شبیه بوق خودرو نیست و اغلب توصیف می شود که بلند و متمایز است گاهی به صدای قایق های بخار تشبیه می شود و هدف آن جلب توجه در محیط پر سر و صدای فرودگاه است.

چه کسی از بوق هواپیما استفاده می کند؟

معمولاً پرسنل زمینی یا مهندسان تعمیر و نگهداری از داخل کابین خلبان برای جلب توجه همکارانشان در بیرون هواپیما از این بوق استفاده می کنند اگرچه خلبانان نیز در صورت نیاز می توانند آن را فعال کنند.