قبول مابذل یعنی چه؟ راهنمای جامع حقوقی شرایط، آثار و تفاوت های آن در مهریه و طلاق

قبول مابذل به معنای پذیرش مالی است که زوجه در ازای طلاق یا در سایر موارد به زوج می بخشد. این مفهوم از ارکان اساسی در دعاوی حقوقی خانواده، به ویژه در طلاق های خُلع و مُبارات، محسوب می شود و نقشی محوری در تعیین وضعیت حقوقی مهریه و حق رجوع زوجه دارد. درک دقیق قبول مابذل برای زوجین و متخصصان حقوقی از اهمیت بالایی برخوردار است تا از ابهامات و اختلافات آتی جلوگیری شود.

در نظام حقوقی ایران، مفهوم بذل و پذیرش آن که تحت عنوان قبول مابذل شناخته می شود، ابعاد گسترده ای دارد و در پرونده های خانواده، خصوصاً دعاوی مربوط به مهریه و طلاق، کاربرد فراوانی پیدا می کند. آشنایی با این اصطلاحات و تفکیک آن ها از یکدیگر برای هر فردی که با مسائل حقوقی ازدواج و طلاق سروکار دارد، ضروری است. عدم آگاهی کافی از ماهیت، شرایط و آثار قبول مابذل می تواند به تصمیمات نادرست و بروز چالش های حقوقی پیچیده منجر شود. این مقاله با هدف تبیین جامع این مفهوم و ارائه راهنمایی های عملی، به بررسی دقیق ابعاد حقوقی قبول مابذل در بافت قوانین خانواده ایران می پردازد. با مطالعه این نوشتار، خوانندگان نه تنها تعریفی شفاف از مابذل و قبول آن به دست می آورند، بلکه با تفاوت های اساسی آن با سایر مفاهیم مرتبط مانند ابرا مهریه، هِبه مهریه و صلح مهریه نیز آشنا خواهند شد.

مفهوم «بَذل» در حقوق ایران

مفهوم بَذل در ادبیات حقوقی، به معنای بخشش، اعراض و صرف نظر کردن از یک حق یا مال به نفع دیگری است. این واژه ریشه در زبان عربی دارد و بار معنایی بخشیدن و گذشتن از مالکیت یا حقی را با خود به همراه دارد. در حقوق مدنی ایران، بَذل به عنوان یک عمل حقوقی یک جانبه (اِیقاع) یا در قالب یک توافق (عقد) می تواند محقق شود.

بَذل محدود به مهریه نیست و می تواند در موارد گوناگونی مطرح شود؛ به عنوان مثال، بَذل حق شفعه یا بَذل حق تقدم. با این حال، شایع ترین کاربرد آن در حقوق خانواده و در ارتباط با مهریه است. وقتی زوجه (زن) مهریه خود را بَذل می کند، به این معناست که از حق مالی خود که بر ذمه زوج (شوهر) است، صرف نظر می کند. این اقدام می تواند تحت شرایط مختلفی صورت گیرد که هر یک آثار حقوقی خاص خود را دارد.

بَذل ماهیت متفاوتی از سایر عقود و اِیقاعات مشابه دارد. برای درک بهتر قبول مابذل، لازم است تفاوت های بَذل با اِبرا، هِبه و صُلح را مورد بررسی قرار دهیم:

• اِبرا: اِبرا در ماده ۲۸۹ قانون مدنی اینگونه تعریف شده است: اِبرا عبارت از این است که دائن از حق خود به اختیار صرف نظر نماید. این عمل یک اِیقاع (عمل حقوقی یک جانبه) است که با اراده طلبکار (در اینجا زوجه) دین را ساقط می کند. اِبرا غیرقابل رجوع است، به این معنی که پس از اِبرا، دین به طور قطعی از بین می رود و طلبکار نمی تواند مجدداً آن را مطالبه کند.

• هِبه: هِبه عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را به طور مجانی به دیگری تملیک می کند (ماده ۷۹۵ قانون مدنی). هبه، عقد است و نیاز به ایجاب (پیشنهاد) از سوی واهِب (بخشنده) و قبول از سوی مُتهَب (گیرنده) و قبض مال موهوبه (تحویل مال) دارد. هِبه اصولاً قابل رجوع است، مگر در موارد خاصی که در قانون (ماده ۸۰۳ قانون مدنی) ذکر شده است (مانند هبه به والدین و اولاد، هبه معوّض، خارج شدن عین موهوبه از ملکیت مُتهَب).

• صُلح: صُلح عقدی لازم است که می تواند جایگزین بسیاری از عقود دیگر شود. صُلح مهریه به معنای توافق زوجین برای تملیک یا اسقاط مهریه در ازای انجام کاری یا بدون عوض است. صُلح، به دلیل ماهیت لزوم، غیرقابل رجوع است و توافقات حاصله را استحکام می بخشد.

بنابراین، بَذل در مفهوم عام خود، می تواند اشکال مختلفی مانند اِبرا یا هِبه به خود بگیرد. با این حال، در زمینه مهریه و طلاق خُلع و مُبارات، بَذل معمولاً اشاره به بخشش مهریه از سوی زوجه دارد که می تواند قابلیت رجوع داشته باشد یا با اسقاط این حق، غیرقابل رجوع شود.

«مابَذل» چیست؟ گامی به سوی درک «قبول مابَذل»

برای فهم دقیق قبول مابَذل، ابتدا باید به واژه مابَذل بپردازیم. مابَذل ترکیبی از ما به معنای آنچه و بَذل به معنای بخشیده شده است. بنابراین، در اصطلاح حقوقی، مابَذل به معنی «آنچه بخشیده یا گذشت شده است» می باشد. این اصطلاح، بارها در فقه اسلامی و حقوق ایران، به ویژه در مباحث مربوط به مهریه و طلاق خُلع و مُبارات، به کار رفته است.

در زمینه مهریه، مابَذل عموماً به مالی اشاره دارد که زوجه در ازای تحقق طلاق، یا در سایر توافقات با زوج، به او می بخشد یا از دریافت آن صرف نظر می کند. به عبارت دیگر، مابَذل مهریه، همان قسمتی از مهریه یا مال دیگری است که زوجه به زوج واگذار می کند تا طلاق (به ویژه طلاق خُلع یا مُبارات) واقع شود. این مال می تواند تمام یا بخشی از مهریه باشد، یا هر مال دیگری که زوجه به زوج می دهد.

توضیح رابطه مابَذل با بَذل مهریه و تفکیک دقیق این دو اصطلاح ضروری است. بَذل مهریه، عمل حقوقی است که زوجه به موجب آن از حق خود نسبت به مهریه صرف نظر می کند. مابَذل، نتیجه یا موضوع این عمل حقوقی است؛ یعنی مابَذل همان مالی است که بَذل شده است. برای مثال، وقتی زوجه «مهریه خود را بَذل می کند»، «مهریه» در اینجا مابَذل نامیده می شود. این تفکیک اگرچه ظریف است، اما در تحلیل حقوقی دعاوی و درک پیامدهای آن اهمیت بسزایی دارد.

پس، در طلاق خُلع و مُبارات، مابَذل رکن اصلی طلاق است. زوجه با بَذل مهریه یا مالی دیگر، زوج را ترغیب به طلاق می کند. در اینجاست که نقش قبول مابَذل از سوی زوج پررنگ می شود؛ زیرا اعتبار و تأثیر این بَذل تا حد زیادی وابسته به قبول آن از طرف زوج است.

قبول مابَذل یعنی چه؟ (پاسخ مستقیم و جامع به کلمه کلیدی اصلی)

قبول مابَذل یعنی چه؟ در اصطلاح حقوقی، قبول مابَذل به معنای پذیرش رسمی و قانونی مالی است که زوجه (زن) در ازای انجام عملی حقوقی، به ویژه طلاق، یا در سایر توافقات، به زوج (شوهر) می بخشد یا از او صرف نظر می کند. این پذیرش، گام نهایی در تکمیل فرآیند بَذل است و اعتبار حقوقی آن را تضمین می کند.

همان طور که پیش تر ذکر شد، مابَذل همان مالی است که زوجه بَذل کرده است. قبول این مابَذل از سوی زوج، یک اِقْرار و پذیرش رسمی برای او محسوب می شود که نشان می دهد او از بخشش زوجه آگاه است و آن را می پذیرد. این پذیرش می تواند به صورت شفاهی، کتبی، رسمی (در دفتر اسناد رسمی) یا ضمنی (با انجام اعمالی که دلالت بر قبول دارد) صورت گیرد. با این حال، برای ایجاد قطعیت و جلوگیری از اختلافات آتی، ثبت رسمی آن قویاً توصیه می شود.

نقش قبول در نهایی شدن و اعتبار بخشیدن به بَذل از سوی زوج بسیار حیاتی است. در بسیاری از موارد حقوقی، به ویژه در عقود و اِیقاعات، اراده دو طرف یا حداقل اطلاع و پذیرش طرف مقابل برای اثربخشی عمل حقوقی لازم است. در مورد بَذل مهریه، اگرچه بَذل ممکن است به تنهایی از سوی زوجه صورت گیرد، اما قبول آن از سوی زوج، به خصوص در مواردی که هدف از بَذل، گرفتن طلاق باشد (مانند طلاق خُلع و مُبارات)، ضروری است تا آثار حقوقی کامل آن مترتب شود.

مستندات قانونی مرتبط با قبول در عقود و اِیقاعات، عمدتاً در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران یافت می شود. اگرچه ماده صریحی تحت عنوان قبول مابذل وجود ندارد، اما اصول کلی قراردادها (مواد ۱۸۳ تا ۲۲۰ قانون مدنی) و شرایط صحت معاملات (ماده ۱۹۰) که شامل قصد و رضای طرفین است، در اینجا نیز کاربرد دارد. همچنین، در مباحث مربوط به هِبه (مواد ۷۹۵ تا ۸۰۸ قانون مدنی)، قبول و قبض (تحویل گرفتن مال) از ارکان صحت آن محسوب می شود که مشابهت هایی با قبول مابَذل دارد.

آثار و پیامدهای حقوقی قبول مابَذل برای هر دو طرف (زوج و زوجه) بسیار مهم است:

• برای زوجه: با قبول مابَذل از سوی زوج، بَذل مهریه قطعیت بیشتری پیدا می کند. اگر این بَذل در ازای طلاق خُلع یا مُبارات باشد، زوجه با تحقق قبول مابَذل، به هدف خود یعنی وقوع طلاق دست می یابد. با این حال، حق رجوع زوجه از مابَذل در مدت عده، یکی از ویژگی های بارز طلاق خُلع و مُبارات است که با قبول مابَذل از بین نمی رود، مگر اینکه حق رجوع به طور صریح اسقاط شده باشد.

• برای زوج: با قبول مابَذل، زوج از تکلیف پرداخت مهریه به میزان مابَذل شده، بَری الذمه می شود. این امر از لحاظ مالی برای زوج حائز اهمیت است. در طلاق خُلع و مُبارات، قبول مابَذل از سوی زوج، از شروط تحقق طلاق است و در صورت قبول، زوج می تواند طلاق را جاری کند. اگر زوجه در زمان عده به مابَذل رجوع کند، حق رجوع به طلاق نیز برای زوج ایجاد می شود.

به این ترتیب، قبول مابَذل نه تنها یک عمل حقوقی مهم است، بلکه یک نقطه کلیدی در فرآیندهای حقوقی خانواده محسوب می شود که باید با آگاهی کامل و دقت فراوان صورت پذیرد.

جایگاه «قبول مابَذل» در طلاق خُلع و مُبارات

نقش قبول مابَذل در طلاق های خُلع (خُلع) و مُبارات (مُبارات) بسیار حیاتی و تعیین کننده است. این دو نوع طلاق، از جمله طلاق های بائن هستند که در آن ها زن از ادامه زندگی مشترک کراهت دارد و با بَذل مالی (مانند مهریه یا مال دیگر) به شوهر، او را راضی به طلاق می کند.

طلاق خُلع: طلاق خُلع نوعی از طلاق است که در آن زن به دلیل کراهت شدید از شوهر خود (یعنی نمی تواند حقوق زوجیت را رعایت کند و از او تنفر دارد)، مالی را به شوهر می بخشد (فدیه) تا او راضی به طلاق شود. این کراهت باید اثبات شود. مابَذل در طلاق خُلع، همان فدیه ای است که زن به شوهر می دهد. برای اینکه طلاق خُلع به درستی واقع شود، قبول مابَذل از سوی زوج ضروری است؛ یعنی زوج باید رسماً و با آگاهی، مال بخشیده شده توسط زوجه را بپذیرد. در صورتی که زوج مابَذل را نپذیرد، طلاق خُلع محقق نخواهد شد و زن باید از طرق دیگر (مانند طلاق به درخواست زن در صورت وجود شروط ضمن عقد یا عُسر و حَرَج) اقدام کند.

طلاق مُبارات: طلاق مُبارات نیز شباهت هایی به طلاق خُلع دارد، با این تفاوت که کراهت از سوی هر دو طرف (زن و شوهر) وجود دارد. در این نوع طلاق نیز زن مالی را به شوهر می بخشد تا طلاق واقع شود. مقدار مابَذل در طلاق مُبارات نباید بیشتر از مهریه باشد. اینجا نیز قبول مابَذل از سوی زوج رکن اساسی است. اگر زوج مابَذل را نپذیرد، طلاق مُبارات نیز واقع نخواهد شد.

چگونگی و زمان بندی قبول مابَذل در فرآیند طلاق توافقی و خُلع/مُبارات:

در طلاق توافقی که غالباً در قالب خُلع یا مُبارات صورت می گیرد، زوجین ابتدا در مورد تمامی مسائل مربوط به طلاق، از جمله مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و مابَذل، به توافق می رسند. این توافقات معمولاً در دادگاه و در حضور قاضی به ثبت می رسد و قاضی بر اساس آن گواهی عدم امکان سازش صادر می کند. قبول مابَذل در این فرآیند، بخشی از همین توافق جامع است. معمولاً در دادخواست طلاق توافقی و صورت جلسات دادگاه، تصریح می شود که زوجه چه میزان از مهریه را بَذل کرده و زوج آن را قبول کرده است. ثبت رسمی این قبول در دفاتر اسناد رسمی یا در دادنامه طلاق، به آن اعتبار حقوقی لازم را می بخشد.

آثار عدم قبول مابَذل توسط زوج در این نوع طلاق ها:

همان طور که اشاره شد، عدم قبول مابَذل توسط زوج، به معنای عدم رضایت او به بخشش زوجه و در نتیجه، عدم وقوع طلاق خُلع یا مُبارات است. در چنین شرایطی، اگر زن مصر به طلاق باشد، باید راه های حقوقی دیگری را دنبال کند که ممکن است پیچیده تر و زمان برتر باشند، از جمله:

1. اثبات عُسر و حَرَج: زن می تواند با اثبات شرایط عُسر و حَرَج (سختی و تنگنا در زندگی مشترک)، از دادگاه درخواست طلاق کند. این مسیر ممکن است نیازمند ارائه مدارک و شواهد متعددی باشد.

2. استفاده از شروط ضمن عقد: اگر زن در سند ازدواج یا قرارداد جداگانه ای شروطی برای طلاق با خود داشته باشد، می تواند از طریق آن شروط، اقدام به طلاق کند.

پس، قبول مابَذل در طلاق های خُلع و مُبارات نه تنها یک شرط لازم، بلکه یک مکانیزم حقوقی برای تسریع و تسهیل فرآیند طلاق است که با رضایت و پذیرش زوج کامل می شود.

تفاوت های کلیدی «بَذل مهریه» با «اِبرا»، «هِبه» و «صُلح مهریه»

برای روشن شدن مفهوم قبول مابَذل و ابعاد حقوقی آن، تفکیک دقیق بَذل مهریه از مفاهیم مشابه حقوقی، یعنی اِبرا، هِبه و صُلح مهریه، اهمیت ویژه ای دارد. هرچند در عرف عام این واژه ها گاهی به جای یکدیگر به کار می روند، اما از نظر حقوقی تفاوت های ماهوی و آثار متفاوتی دارند.

اِبرا مهریه

اِبرا مهریه به معنای ساقط کردن دین مهریه از ذمه زوج توسط زوجه است. در واقع، زوجه به اختیار خود و بدون دریافت هیچ عوضی، از حق دریافت مهریه خود صرف نظر می کند.

• ویژگی ها: اِبرا یک اِیقاع است، یعنی با اراده یک جانبه طلبکار (زوجه) محقق می شود و نیاز به قبول زوج ندارد، اگرچه اطلاع او از اِبرا و یا ثبت رسمی آن می تواند از بروز اختلافات جلوگیری کند.

• عدم قابلیت رجوع: مهم ترین ویژگی اِبرا، غیرقابل رجوع بودن آن است. به محض اینکه زوجه مهریه را اِبرا کند، دین از ذمه زوج ساقط شده و زوجه به هیچ عنوان نمی تواند مجدداً آن را مطالبه کند.

بر اساس ماده ۲۸۹ قانون مدنی، اِبرا عبارت از آن است که دائن از حق خود به اختیار صرف نظر نماید. این عمل حقوقی به طور قطعی دین را از بین می برد و قابل بازگشت نیست.

هِبه مهریه

هِبه مهریه به این معناست که زوجه، مالکیت مهریه خود را به صورت رایگان به زوج تملیک می کند.

• تعریف: هِبه یک عقد است (ماده ۷۹۵ قانون مدنی) و برای تحقق آن، علاوه بر ایجاب از سوی زوجه (بخشنده یا واهِب)، نیاز به قبول از سوی زوج (گیرنده یا مُتهَب) و قبض (تحویل گرفتن) مهریه توسط زوج است. لازم به ذکر است که قبض مهریه که معمولاً سکه است، می تواند به صورت نمادین یا با امکان تصرف زوج در آن محقق شود.

• قابلیت رجوع: اصولاً هِبه قابل رجوع است (ماده ۸۰۳ قانون مدنی)، به این معنی که زوجه می تواند پس از هِبه، به مابَذل (مهریه بخشیده شده) رجوع کند و آن را مطالبه نماید. اما این حق رجوع دارای استثنائاتی است، از جمله:

  • هِبه به پدر، مادر یا اولاد مُتهَب.

  • هِبه معوّض (یعنی در ازای دریافت عوضی انجام شده باشد و آن عوض دریافت شده باشد).

  • خارج شدن عین موهوبه (مهریه) از مالکیت مُتهَب (زوج) یا تعلق حق دیگری به آن (مثلاً به رهن گذاشته شود).

  • تغییرات اساسی در عین موهوبه.

  • فوت واهِب (زوجه) یا مُتهَب (زوج) (ماده ۸۰۵ قانون مدنی).

صُلح مهریه

صُلح مهریه یک توافق یا عقد لازم است که زوجه و زوج در مورد مهریه خود انجام می دهند. این صُلح می تواند در ازای دریافت مالی (مثلاً دریافت حق طلاق) یا بدون دریافت هیچ عوضی باشد.

• ماهیت عقد لازم: صُلح یک عقد لازم است و به همین دلیل، پس از انعقاد، طرفین نمی توانند به سادگی آن را برهم بزنند یا از آن رجوع کنند، مگر با اقاله (تفاسخ) یا موارد قانونی دیگر. این ویژگی باعث پایداری و ثبات توافق صُلح می شود.

• عدم قابلیت رجوع: مانند اِبرا، صُلح مهریه نیز غیرقابل رجوع است. زمانی که مهریه از طریق صُلح واگذار شود، زوجه دیگر نمی تواند آن را مطالبه کند.

جدول مقایسه ای جامع

برای درک بهتر تفاوت ها، جدول زیر مقایسه ای بین این چهار مفهوم ارائه می دهد:

ویژگی	بَذل مهریه (در طلاق خُلع/مُبارات)	اِبرا مهریه	هِبه مهریه	صُلح مهریه
ماهیت حقوقی	غالباً هِبه یا اِبرا (بسته به قصد طرفین و رأی دادگاه)	اِیقاع (یک جانبه)	عقد (نیاز به ایجاب، قبول و قبض)	عقد لازم
نیاز به قبول زوج	بله (مخصوصاً در طلاق)	خیر (با اطلاع زوج بهتر است)	بله	بله
قابلیت رجوع زوجه	اصولاً بله (در طلاق خُلع/مُبارات تا پایان عده، مگر اسقاط شود)	خیر (غیرقابل رجوع)	اصولاً بله (مگر استثنائات قانونی)	خیر (غیرقابل رجوع)
موضوع	مال (مهریه یا هر مال دیگر)	ساقط کردن دین	تملیک عین معین	توافق بر اسقاط یا تملیک
هدف معمول	تحقق طلاق خُلع/مُبارات	ساقط کردن دین مهریه	بخشش مهریه به صورت تملیک	حل و فصل مسائل مهریه به صورت قطعی

در نهایت، انتخاب هر یک از این روش ها برای بَذل یا بخشش مهریه، آثار حقوقی متفاوتی برای زوجین به دنبال دارد و مشاوره با وکیل متخصص پیش از هرگونه اقدام، توصیه اکید می شود.

حق رجوع به مابَذل و شرایط آن

حق رجوع به مابَذل، یکی از مهم ترین ویژگی های بَذل مهریه در برخی از انواع طلاق، به ویژه طلاق خُلع و مُبارات است. این حق به زوجه امکان می دهد که در صورت پشیمانی، مابَذل (مال بخشیده شده) را مجدداً مطالبه کند.

توضیح مفهوم «حق رجوع» و ارتباط آن با بَذل مهریه

حق رجوع به معنای اختیار قانونی برای بازگشت از یک عمل حقوقی یا برهم زدن یک قرارداد است. در بحث بَذل مهریه، این حق به زوجه اجازه می دهد که بخششی را که انجام داده است، پس بگیرد. اهمیت این حق زمانی آشکار می شود که بَذل مهریه در ازای طلاق خُلع یا مُبارات صورت گرفته باشد. در این نوع طلاق ها، زوجه به دلیل کراهت از زوج، مهریه یا مال دیگری را می بخشد تا طلاق واقع شود. قانون گذار به زن این حق را داده است که در طول مدت عده طلاق، بتواند از این بخشش خود پشیمان شده و به مابَذل رجوع کند.

چه زمانی زوجه می تواند از مابَذل خود رجوع کند؟ (مهلت عده در طلاق خُلع و مُبارات)

مهم ترین شرط برای اعمال حق رجوع زوجه به مابَذل، مدت زمان عده طلاق است. در طلاق های خُلع و مُبارات، زوجه تا پایان مدت عده خود می تواند به آنچه بَذل کرده، رجوع کند. عده طلاق برای زنانی که عادت ماهیانه می بینند، سه طُهر (سه پاکی) پس از طلاق و برای زنانی که عادت ماهیانه نمی بینند، سه ماه است. برای زنان یائسه و دختران باکره، عده وجود ندارد، بنابراین در صورت بَذل مهریه در طلاق خُلع یا مُبارات، حق رجوع برای آن ها موضوعیت پیدا نمی کند مگر اینکه شرایط خاص دیگری حاکم باشد.

باید توجه داشت که حق رجوع به مابَذل مختص مواردی است که بَذل مهریه به صورت هِبه تلقی شود و نه اِبرا یا صُلح. همان طور که در بخش تفاوت ها توضیح داده شد، اِبرا و صُلح مهریه اصولاً غیرقابل رجوع هستند.

آثار رجوع زوجه به مابَذل بر رابطه زوجیت و طلاق (امکان رجوع زوج به طلاق)

رجوع زوجه به مابَذل در دوران عده طلاق خُلع یا مُبارات، آثار حقوقی مهمی دارد:

1. فسخ طلاق و ایجاد حق رجوع برای زوج: با رجوع زوجه به مابَذل، طلاق بائن (که طلاق خُلع و مُبارات از این دسته هستند) به طلاق رجعی تبدیل می شود. این بدان معناست که زوج نیز در طول مدت عده، حق رجوع به زوجیت را پیدا می کند. اگر زوج نیز در زمان عده به زوجیت رجوع کند، رابطه زناشویی دوباره برقرار شده و طلاق باطل می شود. در این صورت، زوج موظف به پرداخت مهریه است.

2. عدم رجوع زوج: اگر زوجه به مابَذل رجوع کند و زوج در مدت عده به زوجیت رجوع نکند، طلاق قطعی می شود، اما زوج باید تمام مهریه را به زوجه پرداخت کند.

این پیچیدگی های حقوقی نشان می دهد که تصمیم گیری در مورد بَذل مهریه و اعمال حق رجوع باید با دقت و آگاهی کامل از پیامدهای آن صورت گیرد. به همین دلیل، مشاوره با وکیل متخصص خانواده برای درک کامل وضعیت حقوقی و اتخاذ بهترین تصمیم، اکیداً توصیه می شود.

سلب (اِسقاط) حق رجوع به مابَذل: نهایی کردن بخشش

سلب حق رجوع به مابَذل، عملی حقوقی است که به موجب آن، زوجه به طور دائم و قطعی از حق رجوع خود به مالی که بَذل کرده است، صرف نظر می کند. این اقدام، به معنای نهایی کردن بخشش و غیرقابل بازگشت ساختن آن است و از این رو، برای استحکام توافقات و جلوگیری از اختلافات آتی، از اهمیت بالایی برخوردار است.

تعریف «سلب حق رجوع» و اهمیت آن برای پایداری بَذل

سلب حق رجوع، یعنی ساقط کردن حق رجوعی که به طور طبیعی برای زوجه در بَذل مهریه (به خصوص در طلاق خُلع و مُبارات) وجود دارد. اهمیت این عمل در این است که از ناپایداری بخشش مهریه جلوگیری می کند. اگر زوجه حق رجوع به مابَذل را از خود سلب نکند، همواره این امکان وجود دارد که در دوران عده طلاق، به مابَذل خود رجوع کند و این امر می تواند منجر به بازگشت طلاق و ادامه مشکلات زوجین شود. با سلب حق رجوع، زوج اطمینان حاصل می کند که بخشش مهریه قطعی شده و نمی تواند توسط زوجه مورد مطالبه مجدد قرار گیرد.

روش های اِسقاط حق رجوع (تصریح در قرارداد، اِقرارنامه رسمی، ضمن عقد لازم)

برای اِسقاط حق رجوع به مابَذل، می توان از روش های حقوقی مختلفی استفاده کرد که هر یک اعتبار خاص خود را دارند:

1. تصریح در قرارداد یا توافق نامه طلاق: رایج ترین روش اِسقاط حق رجوع این است که زوجه در ضمن توافق نامه طلاق (به ویژه طلاق توافقی) یا در دادخواست طلاق خُلع/مُبارات، به صراحت اعلام کند که حق رجوع به مابَذل را از خود سلب و اِسقاط کرده است. این عبارت باید به وضوح در متن توافق قید شود.

2. اِقرارنامه رسمی در دفتر اسناد رسمی: زوجه می تواند با مراجعه به یکی از دفاتر اسناد رسمی، یک اِقرارنامه رسمی تنظیم کند و در آن به صراحت اقرار کند که مابَذل را به زوج بخشیده و حق رجوع به آن را نیز از خود سلب و اِسقاط نموده است. سند رسمی از قوی ترین دلایل اثباتی است و شبهات کمتری ایجاد می کند.

3. ضمن عقد لازم: اگر بَذل مهریه و سلب حق رجوع در ضمن یک عقد لازم دیگر (مانند عقد بیع یا عقد صُلح) صورت گیرد، به دلیل لزوم آن عقد، اِسقاط حق رجوع نیز استحکام پیدا می کند. به عنوان مثال، زوجه در ازای دریافت ملک، مهریه خود را بَذل کرده و حق رجوع را از خود سلب می کند. در این حالت، چون تملیک ملک (عقد بیع) لازم است، سلب حق رجوع نیز اعتبار لازم پیدا می کند.

آثار حقوقی قطعی و غیرقابل بازگشت سلب حق رجوع

زمانی که حق رجوع به مابَذل به طور صحیح و قانونی سلب می شود، آثار حقوقی قطعی و غیرقابل بازگشتی به دنبال دارد:

1. قطعیت بخشش: زوجه دیگر به هیچ عنوان نمی تواند به مابَذل رجوع کند و آن را از زوج مطالبه نماید. این بخشش به طور کامل نهایی می شود.

2. عدم امکان رجوع به طلاق: در طلاق خُلع و مُبارات، با سلب حق رجوع به مabذل، حتی اگر زوجه در دوران عده پشیمان شود، نمی تواند با رجوع به مابَذل، طلاق را از حالت بائن خارج کند و حق رجوع برای زوج نیز ایجاد نمی شود. طلاق به همان صورت بائن باقی مانده و قطعی می شود.

3. تأثیر «قبول مابذل» بر استحکام اِسقاط حق رجوع: اگرچه سلب حق رجوع از سوی زوجه، یک اِیقاع است، اما قبول مابَذل توسط زوج، به همراه سلب حق رجوع، می تواند توافق را مستحکم تر کند. وقتی زوج مابَذل را می پذیرد و زوجه نیز حق رجوع را سلب می کند، هرگونه ابهام یا تردید در مورد قطعیت این بخشش از بین می رود و ثبات حقوقی بیشتری ایجاد می شود.

بنابراین، سلب حق رجوع به مابَذل ابزاری قدرتمند برای ایجاد قطعیت در روابط حقوقی زناشویی است، اما باید با دقت و آگاهی کامل از مفاد قانونی آن استفاده شود.

روش های اجرایی بَذل مهریه (و چگونگی قبول آن)

بَذل مهریه توسط زوجه می تواند به روش های گوناگونی انجام شود که هر یک دارای اعتبار حقوقی متفاوتی هستند. آگاهی از این روش ها و چگونگی قبول مابَذل از سوی زوج برای جلوگیری از بروز مشکلات آتی حائز اهمیت است.

بَذل مهریه با دست نوشته عادی

زوجه می تواند اظهارات خود مبنی بر بَذل تمام یا قسمتی از مهریه را در قالب یک دست نوشته عادی تنظیم و امضا کند. در این دست نوشته، مقدار مهریه بَذل شده، تاریخ دقیق و قصد زوجه از بَذل باید به روشنی ذکر شود.

• اعتبار و محدودیت ها: این روش، اگرچه در برخی موارد می تواند به عنوان سندی برای اثبات بَذل مورد استناد قرار گیرد، اما به دلیل عادی بودن، فاقد اعتبار و استحکام سند رسمی است. ممکن است در محاکم قضایی، اعتبار آن مورد تردید قرار گیرد یا زوجه ادعا کند که تحت فشار یا بدون آگاهی کامل آن را امضا کرده است. اثبات قبول مابَذل توسط زوج در این روش نیز دشوارتر است.

• ریسک ها: اصلی ترین ریسک، امکان انکار یا تردید نسبت به این سند توسط زوجه یا ورثه او در آینده است. همچنین، در صورت عدم سلب حق رجوع به صورت رسمی، زوجه ممکن است بتواند به مابَذل رجوع کند.

بَذل مهریه شفاهی

بَذل مهریه می تواند به صورت شفاهی نیز انجام شود، به این صورت که زوجه در حضور زوج یا چند شاهد، اعلام کند که مهریه خود را به زوج می بخشد.

• اعتبار حقوقی و چالش ها: بَذل شفاهی از نظر حقوقی معتبر است، اما اثبات آن در دادگاه بسیار دشوار است. شهادت شهود در این زمینه ممکن است مورد خدشه قرار گیرد یا به دلیل عدم وضوح، قابل استناد نباشد. قبول مابَذل نیز در این روش به صورت شفاهی انجام شده و اثبات آن با چالش های بیشتری همراه است. از این رو، این روش کمترین قطعیت حقوقی را دارد.

بَذل مهریه در دفتر اسناد رسمی

این روش مطمئن ترین و معتبرترین راه برای بَذل مهریه و قبول مابَذل است.

• روش مطمئن و معتبر: زوجه با در دست داشتن شناسنامه، کارت ملی، و سند ازدواج به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرده و ضمن تنظیم یک سند رسمی، اقدام به بَذل مهریه می نماید. در این سند، جزئیات بَذل، میزان مابَذل و در صورت لزوم، سلب حق رجوع به مابَذل به صراحت قید می شود. زوج نیز می تواند در همین دفتر، قبول مابَذل را به ثبت برساند. سند رسمی به دلیل داشتن اعتبار قانونی بالا، از هرگونه انکار و تردید جلوگیری می کند.

• الزامات و فرآیند: حضور طرفین یا وکیل آن ها، و امضای سند در دفتر اسناد رسمی از الزامات این روش است. در گذشته برخی دفاتر اجازه پدر را شرط می دانستند که این رویه قانونی نبود و صرفاً برای جلوگیری از اعتراضات احتمالی خانواده زوجه صورت می گرفت. قانون مدنی، زن بالغ و رشید را مالک مهریه می داند و او حق هرگونه تصرف در مال خود را دارد.

بَذل مهریه طی طلاق توافقی

در طلاق توافقی، بَذل مهریه و قبول مابَذل به عنوان بخشی از توافق جامع زوجین برای طلاق صورت می گیرد.

• یکپارچگی فرآیند و ثبت رسمی: زوجین ضمن توافق بر طلاق، در مورد تمامی مسائل از جمله مهریه (بذل یا عدم بذل آن)، نفقه، حضانت فرزندان، اجرت المثل و… به توافق می رسند. این توافقات در دادگاه خانواده صورت جلسه شده و در گواهی عدم امکان سازش و نهایتاً در سند طلاق به ثبت می رسد. بَذل مهریه و قبول مابَذل در این فرآیند، به صورت رسمی ثبت شده و از اعتبار بالایی برخوردار است.

• سلب حق رجوع: در طلاق توافقی، معمولاً زوجه حق رجوع به مابَذل را از خود سلب می کند تا طلاق به طور قطعی واقع شود.

بَذل مهریه در برابر دریافت حق طلاق/حضانت

در برخی موارد، زوجه مهریه خود را در ازای دریافت امتیازاتی از زوج بَذل می کند.

• بَذل مهریه در برابر حق طلاق: زوجه می تواند در قبال بَذل مهریه، از زوج حق طلاق (وکالت در طلاق) را دریافت کند. این توافق باید به صورت رسمی در دفتر اسناد رسمی ثبت شود تا معتبر باشد. در این صورت، قبول مابَذل از سوی زوج نیز به معنای اعطای حق طلاق به زوجه است. طبیعتاً، اگر زوجه به مابَذل رجوع کند (در صورت عدم سلب حق رجوع)، حق طلاق اعطا شده نیز می تواند مورد بحث قرار گیرد و ممکن است از بین برود.

• بَذل مهریه در برابر حضانت فرزند: در زمان طلاق، زوجین می توانند توافق کنند که زوجه در ازای بَذل مهریه، حضانت فرزند یا فرزندان مشترک را به طور کامل یا برای مدت معینی دریافت کند. این توافق نیز باید در دادگاه و در گواهی عدم امکان سازش یا حکم طلاق به صراحت قید شود تا معتبر باشد.

بَذل مهریه در عقد موقت

در عقد موقت نیز مانند عقد دائم، تعیین مهریه از ارکان صحت عقد است و بدون آن، عقد باطل خواهد بود.

• تفاوت ها و الزامات: زوجه در عقد موقت نیز می تواند مهریه خود را به زوج بَذل کند. اگر عقد موقت به صورت رسمی در دفترخانه ثبت شده باشد، بَذل مهریه نیز باید به صورت رسمی انجام شود. در صورت عدم ثبت رسمی عقد موقت، اثبات بَذل مهریه و قبول مابَذل می تواند با چالش هایی روبرو شود و ابتدا باید وجود عقد موقت در دادگاه اثبات گردد.

با توجه به تنوع روش ها و پیامدهای حقوقی هر یک، مشاوره با وکیل متخصص برای انتخاب بهترین و مطمئن ترین راه برای بَذل مهریه و قبول مابَذل، ضروری است.

نکات مهم و چالش های حقوقی مرتبط با قبول مابَذل

مفهوم قبول مابَذل و بَذل مهریه، با وجود سادگی ظاهری، در عمل با چالش ها و نکات حقوقی متعددی روبرو است که درک آن ها برای هر دو طرف و متخصصین حقوقی ضروری است.

اختلاف نظر در محاکم: بررسی دیدگاه های متفاوت قضایی در مورد ماهیت بَذل مهریه (هِبه یا اِبرا) و تأثیر آن بر رجوع

یکی از مهم ترین چالش ها در خصوص بَذل مهریه، اختلاف نظر در خصوص ماهیت حقوقی آن است. آیا بَذل مهریه همواره هِبه است یا می تواند اِبرا تلقی شود؟ این تفاوت در ماهیت، مستقیماً بر قابلیت رجوع زوجه به مابَذل تأثیر می گذارد:

• دیدگاه اِبرا: برخی از محاکم و حقوقدانان معتقدند که مهریه، به ویژه مهریه از نوع سکه، یک دین بر ذمه زوج است و نه یک عین معین. بنابراین، بَذل آن را از مصادیق اِبرا تلقی می کنند. بر اساس این دیدگاه، چون اِبرا غیرقابل رجوع است، بَذل مهریه نیز غیرقابل رجوع خواهد بود. (نمونه: رأی شماره ۹۳۰۹۹۷۰۹۲۵۶۰۰۲۴۰ شعبه ۴۱ دیوان عالی کشور مورخ ۹۳/۱۰/۲۷).

• دیدگاه هِبه: در مقابل، عده ای دیگر معتقدند که مهریه (حتی سکه) می تواند عین معین تلقی شود و بَذل آن از مصادیق هِبه است. طبق این دیدگاه، هِبه اصولاً قابل رجوع است (مگر در موارد خاص سلب حق رجوع)، لذا زوجه می تواند به مابَذل رجوع کند. (نمونه: رأی شعبه ۲۶ دیوان عالی کشور).

  این اختلاف نظر، ضرورت تصریح دقیق در اسناد بَذل مهریه (به ویژه در مورد سلب حق رجوع) را دوچندان می کند تا از ابهامات و دعاوی احتمالی جلوگیری شود. قبول مابَذل در این فضا باید با در نظر گرفتن هر دو دیدگاه صورت گیرد.

رابطه بَذل مهریه با فوت زوج: بررسی ماده ۸۰۵ قانون مدنی و آثار آن

ماده ۸۰۵ قانون مدنی مقرر می دارد: بعد از فوت واهِب یا مُتهَب، هِبه قابل رجوع نیست. این ماده به طور مستقیم بر بَذل مهریه (در صورتی که ماهیت هِبه داشته باشد) تأثیر می گذارد.

• آثار: اگر زوجه مهریه خود را بَذل کرده باشد و سپس زوج فوت کند، زوجه دیگر نمی تواند به مابَذل رجوع کند و مهریه را از ماترک (اموال به جای مانده) زوج مطالبه نماید. این بدان معناست که بَذل مهریه با فوت یکی از طرفین، قطعی و غیرقابل بازگشت می شود. بنابراین، قبول مابَذل قبل از فوت، به طور کامل دین را از ذمه متوفی ساقط می کند.

نیاز به اذن پدر برای بخشش مهریه: بررسی قانون و توصیه های احتیاطی

یکی از سوالات رایج در زمینه بَذل مهریه، لزوم یا عدم لزوم اذن پدر برای این اقدام است.

• بررسی قانون: قانون مدنی ایران، پس از انعقاد عقد نکاح، زن رشید (بالغ و عاقل) را مالک مطلق مهریه خود می داند (ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی). بنابراین، زوجه برای بَذل، اِبرا، هِبه یا صُلح مهریه خود، نیازی به اذن پدر یا هیچ شخص دیگری ندارد و می تواند به تنهایی اقدام کند.

• توصیه های احتیاطی: با این حال، در رویه برخی دفاتر اسناد رسمی یا در عرف، توصیه می شود که بَذل مهریه با اطلاع یا حتی حضور پدر انجام شود. این توصیه جنبه قانونی ندارد و صرفاً از باب احتیاط است تا از اعتراضات احتمالی خانواده زوجه در آینده (به خصوص در مواردی که زوجه تحت فشار یا بدون آگاهی کافی اقدام به بَذل کرده باشد) جلوگیری شود. از دیدگاه حقوقی، وجود این اذن شرط صحت بَذل نیست، اما از جنبه اخلاقی و خانوادگی می تواند کمک کننده باشد.

بررسی و تحلیل نمونه آراء قضایی (با تأکید بر مفهوم قبول مابَذل و رجوع/سلب حق رجوع)

دادگاه ها در مواجهه با پرونده های بَذل مهریه و قبول مابَذل، به نکات مختلفی توجه می کنند. در ادامه، به تحلیل چند نمونه رأی اشاره می شود:

• نمونه رأی در مورد اِبرا مهریه و عدم وجود قبض:

  در یک پرونده دادگاه عمومی خانواده، زوجه دادخواست مطالبه مهریه داده و وکیل زوج مدعی شده بود که زوجه مهریه خود را بَذل کرده است. دادگاه با استناد به ماده ۷۹۸ قانون مدنی (مربوط به هِبه که نیاز به قبض دارد) و با این استدلال که زوجه مهریه را دریافت نکرده تا آن را بَذل کند و قبض و اقباض (تحویل و تحویل گرفتن) صورت نگرفته است، بَذل مهریه را توجیه قانونی ندانسته و حکم به محکومیت زوج به پرداخت مهریه صادر کرده است. این رأی نشان می دهد که در صورت ادعای هِبه مهریه، دادگاه به شرط قبض توجه جدی می کند.

• نمونه رأی در مورد سلب حق رجوع از بَذل مهریه:

  در موردی که زوجه در زمان بَذل مهریه به صراحت و با علم کامل حق رجوع به آن را از خود سلب کرده باشد (در قالب یک توافق یا اقرارنامه)، دادگاه ها معمولاً درخواست زوجه برای رجوع از مابَذل را رد می کنند. این آراء بر اعتبار توافقات صریح و اِسقاط حق رجوع تأکید دارند و نشان می دهند که سلب حق رجوع، بخشش را نهایی و غیرقابل بازگشت می کند.

• نمونه رأی در مورد بخشش مهریه با سند عادی:

  برخی دادگاه ها، بخشش مهریه با سند عادی را نیز معتبر می دانند، مشروط بر اینکه سند به درستی تنظیم شده و فاقد نقص قانونی باشد و از نظر دادگاه، قصد و رضای زوجه در آن احراز شود و تحت اجبار و فشار خاصی صورت نگرفته باشد. اما همواره توصیه می شود برای جلوگیری از چالش های اثباتی، این گونه اقدامات به صورت رسمی انجام شود تا قبول مابَذل نیز در بستری مطمئن تر صورت گیرد.

این چالش ها و نظرات متفاوت، لزوم اخذ مشاوره حقوقی متخصص را پیش از هرگونه اقدام در زمینه بَذل مهریه و قبول مابَذل، برجسته تر می کند.

نقش وکیل متخصص در فرآیندهای بَذل و قبول مابَذل

پیچیدگی های حقوقی مربوط به بَذل مهریه، مابَذل، قبول مابَذل و حق رجوع یا سلب آن، ضرورت بهره مندی از خدمات یک وکیل متخصص خانواده را بیش از پیش آشکار می سازد. حضور وکیل می تواند به جلوگیری از اشتباهات رایج، اطمینان از صحت اقدامات حقوقی و حفظ حقوق موکل کمک شایانی کند.

اهمیت مشاوره حقوقی قبل از هرگونه اقدام

قبل از هرگونه تصمیم گیری برای بَذل مهریه یا قبول مابَذل، مشاوره با وکیل متخصص از اهمیت حیاتی برخوردار است. وکیل با آگاهی کامل از قوانین، رویه های قضایی و اختلاف نظرهای موجود، می تواند تمامی جوانب حقوقی موضوع را برای شما روشن کند. او می تواند به شما توضیح دهد که چه نوع بَذلی (اِبرا، هِبه، صُلح) متناسب با وضعیت شماست و هر یک چه آثاری دارد. این مشاوره می تواند از تصمیمات عجولانه یا تحت تأثیر احساسات جلوگیری کرده و به اتخاذ بهترین راهکار حقوقی منجر شود.

کمک به تنظیم صحیح اسناد و قراردادها برای جلوگیری از اختلافات آتی

یکی از مهم ترین وظایف وکیل متخصص، کمک به تنظیم دقیق و صحیح اسناد حقوقی است. وکیل می تواند در تنظیم موارد زیر به شما کمک کند:

• توافق نامه طلاق توافقی: اطمینان از اینکه بَذل مهریه، قبول مابَذل و سلب حق رجوع به وضوح و بدون ابهام در توافق نامه ذکر شده باشد.

• اِقرارنامه رسمی: تهیه متن اِقرارنامه رسمی برای بَذل مهریه و سلب حق رجوع در دفاتر اسناد رسمی، به گونه ای که از نظر حقوقی بی عیب و نقص باشد.

• سند عادی بَذل مهریه (در صورت لزوم): اگرچه توصیه به سند رسمی است، اما در صورت ناگزیر بودن از سند عادی، وکیل می تواند در تنظیم آن با رعایت حداقل الزامات حقوقی کمک کند.

تنظیم صحیح اسناد نه تنها از بروز اختلافات در آینده جلوگیری می کند، بلکه در صورت بروز دعوا، به عنوان مدرکی مستحکم برای دفاع از حقوق موکل قابل استناد خواهد بود.

نمایندگی در مراجع قضایی در صورت بروز دعوا

در صورتی که علی رغم تمام احتیاطات، اختلافی در مورد بَذل مهریه یا قبول مابَذل به وجود آید و پرونده به دادگاه کشیده شود، حضور وکیل متخصص ضروری است. وکیل می تواند:

• نمایندگی موکل در دادگاه: به جای موکل در جلسات دادگاه حاضر شده و از حقوق او دفاع کند.

• ارائه دفاعیات حقوقی: با توجه به ماهیت پرونده (مدعی یا مدعی علیه بودن)، دفاعیات حقوقی مستدل و مستند به قوانین و رویه قضایی را مطرح نماید.

• جمع آوری و ارائه ادله: در جمع آوری و ارائه مدارک و شواهد لازم برای اثبات بَذل، قبول، یا سلب حق رجوع، به موکل کمک کند.

راهنمایی برای اِسقاط مطمئن حق رجوع

برای زوج، اطمینان از اینکه زوجه پس از بَذل مهریه دیگر نمی تواند به آن رجوع کند، از اهمیت بالایی برخوردار است. وکیل متخصص می تواند بهترین راهکارها را برای اِسقاط مطمئن حق رجوع به مابَذل ارائه دهد. این راهکارها ممکن است شامل تصریح در سند رسمی طلاق، تنظیم اقرارنامه جداگانه یا استفاده از شروط ضمن عقد باشد. با راهنمایی وکیل، زوج می تواند با خاطری آسوده، فرآیند قبول مابَذل را طی کند و از قطعیت بخشش مهریه اطمینان حاصل نماید. به طور کلی، حضور وکیل متخصص در تمامی مراحل مربوط به بَذل و قبول مابَذل، تضمینی برای حفظ حقوق و پیشگیری از مشکلات حقوقی آتی است.

نتیجه گیری: آگاهی حقوقی، کلید تصمیم گیری صحیح

قبول مابَذل، همانند سایر مفاهیم حقوقی در حوزه خانواده، واجد ابعاد و ظرایف متعددی است که درک صحیح آن ها برای زوجین و فعالان حقوقی حیاتی است. این مفهوم که در بستر بَذل مهریه و به ویژه در طلاق های خُلع و مُبارات مطرح می شود، نقش محوری در تعیین سرنوشت مالی و حقوقی طرفین ایفا می کند.

در این مقاله به تفصیل بیان شد که قبول مابَذل یعنی چه و چگونه این پذیرش از سوی زوج، به بَذل مهریه اعتبار حقوقی می بخشد. ما تفاوت های کلیدی بَذل مهریه با اِبرا، هِبه و صُلح مهریه را بررسی کردیم و تأثیر هر یک بر قابلیت رجوع زوجه به مابَذل را مورد تحلیل قرار دادیم. همچنین، اهمیت حق رجوع به مابَذل در دوران عده و چگونگی سلب یا اِسقاط این حق برای نهایی کردن بخشش و تثبیت طلاق، به روشنی تبیین شد.

چالش های حقوقی مانند اختلاف نظر در محاکم در مورد ماهیت بَذل مهریه، تأثیر فوت یکی از طرفین بر آن، و موضوع اذن پدر برای بخشش مهریه نیز مورد بحث قرار گرفت که نشان دهنده لزوم دقت و توجه به جزئیات در این گونه اقدامات است.

خلاصه ای از نکات کلیدی مقاله:

• قبول مابَذل پذیرش رسمی و قانونی مالی است که زوجه به زوج می بخشد.

• این مفهوم در طلاق های خُلع و مُبارات، رکن اصلی تحقق طلاق است.

• بَذل مهریه می تواند ماهیت اِبرا (غیرقابل رجوع) یا هِبه (اصولاً قابل رجوع) داشته باشد.

• زوج می تواند در دوران عده از مابَذل رجوع کند و این امر طلاق را به رجعی تبدیل می کند.

• سلب حق رجوع به مابَذل، بخشش را نهایی و غیرقابل بازگشت می سازد و از اهمیت بالایی برای زوج برخوردار است.

• روش های رسمی مانند ثبت در دفتر اسناد رسمی یا توافق در دادگاه، معتبرترین راه ها برای بَذل و قبول مابَذل هستند.

تأکید مجدد بر اهمیت درک عمیق مفاهیم حقوقی و مشورت با متخصصین برای جلوگیری از مشکلات، اصلی ترین پیام این نوشتار است. هرگونه اقدام در زمینه بَذل مهریه و قبول مابَذل، به دلیل آثار حقوقی گسترده ای که دارد، باید با آگاهی کامل و راهنمایی وکیل متخصص صورت پذیرد تا حقوق هیچ یک از طرفین تضییع نشود و تصمیمات اتخاذ شده، به بهترین نحو، منافع آن ها را تأمین کند.