سایت تشخیص q مقاله

کوارتیل (Q) معیاری برای رتبه‌بندی ژورنال‌های علمی است که کیفیت و اعتبار آن‌ها را در حوزه موضوعی خود نشان می‌دهد. برای تشخیص Q مقاله و ژورنال می‌توانید از پایگاه‌های معتبری مانند Scopus (از طریق Scimago Journal & Country Rank) و Web of Science استفاده کنید که اطلاعات دقیقی ارائه می‌دهند.

در دنیای پژوهش و دانشگاه اعتبار و کیفیت نشریات علمی که مقالات در آن‌ها منتشر می‌شوند از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از شاخص‌های کلیدی که برای ارزیابی جایگاه و اعتبار یک ژورنال در حوزه تخصصی خود استفاده می‌شود کوارتیل یا چارک (Quartile) آن است. این شاخص دیدگاهی مقایسه‌ای نسبت به سایر ژورنال‌های هم‌رشته ارائه می‌دهد و به پژوهشگران دانشجویان دانشگاه‌ها و نهادهای علمی کمک می‌کند تا ارزش و تأثیرگذاری یک نشریه را بسنجند. شناخت کوارتیل ژورنال نه تنها برای انتخاب محل مناسب برای انتشار یافته‌های پژوهشی حیاتی است بلکه در فرآیندهای ارزیابی آکادمیک مانند پذیرش در مقاطع بالاتر دریافت گرنت‌های تحقیقاتی و ارتقای شغلی اعضای هیئت علمی نیز نقش محوری ایفا می‌کند. دسترسی به اطلاعات دقیق و به‌روز در مورد کوارتیل ژورنال‌ها از طریق پایگاه‌های داده معتبر ابزاری ضروری برای هر فرد فعال در عرصه علم و پژوهش محسوب می‌شود.

کوارتیل مقاله یا ژورنال چیست؟

کوارتیل (Quartile) یک شاخص آماری است که در دنیای انتشارات علمی برای رتبه‌بندی ژورنال‌ها در یک حوزه موضوعی خاص به کار می‌رود. این شاخص ژورنال‌ها را بر اساس معیارهای مشخصی (که اغلب مرتبط با استنادات هستند) مرتب کرده و سپس آن‌ها را به چهار گروه یا چارک مساوی تقسیم می‌کند. این تقسیم‌بندی به این صورت است که ۲۵ درصد برتر ژورنال‌ها در آن حوزه در چارک اول (Q1) ۲۵ درصد بعدی در چارک دوم (Q2) ۲۵ درصد سوم در چارک سوم (Q3) و ۲۵ درصد پایانی در چارک چهارم (Q4) قرار می‌گیرند. هدف اصلی از ارائه کوارتیل فراهم کردن یک نمای کلی از جایگاه نسبی یک ژورنال در مقایسه با سایر نشریات هم‌رشته است. این رتبه‌بندی به صورت سالانه به‌روز می‌شود و ممکن است جایگاه یک ژورنال در طول زمان تغییر کند. مهم است بدانیم که کوارتیل یک ژورنال همیشه در ارتباط با یک حوزه موضوعی مشخص تعریف می‌شود؛ به این معنی که یک ژورنال می‌تواند در یک حوزه موضوعی دارای کوارتیل Q1 و در حوزه موضوعی دیگری دارای کوارتیل متفاوتی باشد بسته به میزان تأثیرگذاری و استنادات آن در هر زمینه. این شاخص به ویژه در پایگاه‌های استنادی بزرگ مانند Scopus و Web of Science مورد استفاده قرار می‌گیرد هرچند روش محاسبه و مبنای آن در این دو پایگاه ممکن است تفاوت‌هایی داشته باشد.

چرا تشخیص Q مقاله اهمیت دارد؟

تشخیص کوارتیل (Q) یک ژورنال برای پژوهشگران و دانشگاهیان دلایل متعددی دارد که همگی به نوعی با اعتبار تأثیرگذاری و مسیر شغلی آن‌ها مرتبط است. یکی از مهم‌ترین دلایل انتخاب ژورنال مناسب برای انتشار نتایج تحقیقات است. پژوهشگران معمولاً تمایل دارند مقالات خود را در نشریاتی با کوارتیل بالاتر به ویژه Q1 و Q2 منتشر کنند؛ زیرا این ژورنال‌ها از اعتبار علمی بیشتری برخوردارند مخاطبان گسترده‌تری دارند و مقالات منتشر شده در آن‌ها بیشتر دیده شده و استناد می‌گیرند. این امر به افزایش دیده شدن کار پژوهشگر و بهبود شاخص‌های استنادی فردی او منجر می‌شود. علاوه بر این در بسیاری از دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی کوارتیل ژورنال یکی از معیارهای اصلی برای ارزیابی عملکرد پژوهشی اعضای هیئت علمی دانشجویان دکتری و پسا دکتری است. پذیرش در دانشگاه‌های معتبر دریافت بورسیه‌های تحصیلی و گرنت‌های پژوهشی ارتقای مرتبه علمی و استخدامی همگی می‌توانند تحت تأثیر کیفیت ژورنال‌هایی باشند که فرد در آن‌ها مقاله منتشر کرده است. مقالات منتشر شده در ژورنال‌های Q1 و Q2 عموماً نشان‌دهنده کیفیت و نوآوری بالاتر پژوهش تلقی می‌شوند. بنابراین شناخت کوارتیل ژورنال نه تنها یک انتخاب استراتژیک برای انتشار است بلکه بخشی ضروری از برنامه‌ریزی مسیر شغلی و ارزیابی‌های آکادمیک محسوب می‌شود و به پژوهشگران کمک می‌کند تا جایگاه پژوهش خود را در چشم‌انداز علمی بین‌المللی مشخص کنند.

پایگاه های اصلی تشخیص Q مقاله و ژورنال

برای یافتن اطلاعات مربوط به کوارتیل ژورنال‌ها دو پایگاه داده اصلی در سطح بین‌المللی وجود دارند که به عنوان منابع معتبر و مرجع شناخته می‌شوند. این دو پایگاه اطلاعات جامع و به‌روزی را بر اساس داده‌های استنادی خود ارائه می‌دهند و ابزارهای لازم برای جستجو و بررسی کوارتیل ژورنال‌ها را فراهم می‌کنند. علاوه بر این دو منبع اصلی ابزارها و سایت‌های دیگری نیز وجود دارند که ممکن است اطلاعاتی در این زمینه ارائه دهند اما معمولاً داده‌های آن‌ها برگرفته از همین پایگاه‌های اصلی است یا اعتبار و جامعیت کمتری دارند. درک نحوه عملکرد هر یک از این پایگاه‌ها و تفاوت‌های احتمالی در داده‌های آن‌ها برای هر پژوهشگری که به دنبال تشخیص دقیق کوارتیل ژورنال‌هاست ضروری است. این پایگاه‌ها معیارهای مشخصی برای انتخاب و نمایه‌سازی ژورنال‌ها دارند و تنها نشریاتی که این استانداردها را رعایت می‌کنند در فهرست آن‌ها قرار می‌گیرند و در نتیجه اطلاعات کوارتیل برای آن‌ها محاسبه و منتشر می‌شود. در ادامه به معرفی و بررسی نحوه تشخیص کوارتیل در هر یک از این منابع اصلی می‌پردازیم و تفاوت‌های کلیدی آن‌ها را مشخص می‌کنیم.

تشخیص Q ژورنال در Web of Science

پایگاه Web of Science (WoS) که توسط شرکت Clarivate Analytics مدیریت می‌شود یکی از معتبرترین منابع برای اطلاعات استنادی و ارزیابی نشریات علمی است. در Web of Science کوارتیل ژورنال‌ها عمدتاً بر اساس شاخص ضریب تأثیر (Impact Factor – IF) و از طریق ابزار Journal Citation Reports (JCR) محاسبه و ارائه می‌شود. JCR ژورنال‌های نمایه‌شده در مجموعه‌های اصلی Web of Science مانند Science Citation Index Expanded (SCIE) و Social Sciences Citation Index (SSCI) را پوشش می‌دهد. برای یافتن کوارتیل یک ژورنال در Web of Science کاربران معمولاً باید به پایگاه داده JCR دسترسی داشته باشند (که اغلب از طریق اشتراک دانشگاهی یا سازمانی فراهم می‌شود). در JCR می‌توان با جستجوی نام کامل ژورنال یا شماره استاندارد بین‌المللی پیایند آن (ISSN) صفحه اطلاعات ژورنال را پیدا کرد. در این صفحه علاوه بر اطلاعاتی مانند ضریب تأثیر تعداد استنادات و سایر شاخص‌ها رتبه ژورنال در یک یا چند حوزه موضوعی که در آن‌ها نمایه‌سازی شده نمایش داده می‌شود. این رتبه شامل جایگاه ژورنال در میان کل نشریات آن حوزه و همچنین کوارتیل مربوطه (Q1 Q2 Q3 Q4) بر اساس توزیع ضریب تأثیر در آن دسته است. مهم است به خاطر داشته باشید که کوارتیل در WoS/JCR مستقیماً از رتبه بندی بر اساس ضریب تأثیر در یک دسته بندی موضوعی مشخص به دست می‌آید و مبنای آن کمی متفاوت از شاخص SJR در Scopus است هرچند هر دو به هدف مشابهی یعنی رتبه‌بندی نسبی ژورنال‌ها در یک حوزه می‌پردازند. همچنین باید به سال انتشار داده‌های JCR توجه داشت زیرا کوارتیل‌ها سالانه به‌روز می‌شوند.

تشخیص Q ژورنال در Scopus

پایگاه Scopus که توسط انتشارات Elsevier ارائه می‌شود یکی دیگر از پایگاه‌های استنادی بزرگ و معتبر بین‌المللی است که اطلاعات گسترده‌ای از نشریات علمی کتاب‌ها و مقالات کنفرانس‌ها را پوشش می‌دهد. در Scopus شاخص کوارتیل (Q) برای ژورنال‌ها عمدتاً بر اساس شاخص SJR (SCImago Journal Rank) محاسبه و ارائه می‌شود. SJR یک معیار پیچیده‌تر از ضریب تأثیر است که علاوه بر تعداد استنادات به اعتبار و تأثیرگذاری ژورنال‌هایی که به یک مقاله استناد کرده‌اند نیز وزن می‌دهد؛ به عبارت دیگر استنادی که از یک ژورنال معتبرتر می‌آید وزن بیشتری در محاسبه SJR دارد. برای دسترسی به اطلاعات کوارتیل ژورنال‌های نمایه‌شده در Scopus معمولاً از سایت SCImago Journal & Country Rank (www.scimagojr.com) استفاده می‌شود. این سایت یک پلتفرم رایگان است که داده‌های خود را از Scopus دریافت می‌کند و امکان جستجو بر اساس نام ژورنال ISSN حوزه موضوعی منطقه جغرافیایی و … را فراهم می‌کند. پس از جستجو و یافتن ژورنال مورد نظر در سایت SCImago صفحه پروفایل آن ژورنال نمایش داده می‌شود که شامل اطلاعاتی مانند SJR تعداد استنادات اطلاعات ناشر و مهم‌تر از همه نمودارها و جداول مربوط به کوارتیل ژورنال در حوزه‌های موضوعی مختلف و در سال‌های متوالی است. این اطلاعات به صورت سالانه توسط SCImago به‌روزرسانی می‌شود و نمای دقیقی از جایگاه ژورنال در طول زمان ارائه می‌دهد. همچنین در خود پایگاه داده Scopus (که معمولاً نیاز به اشتراک دارد) در صفحه اطلاعات هر ژورنال لینک به صفحه آن در SCImago و اطلاعات کوارتیل آن نیز معمولاً درج شده است.

سایر سایت ها و ابزارهای تشخیص Q

اگرچه Scopus (از طریق SCImago) و Web of Science (از طریق JCR) اصلی‌ترین و معتبرترین منابع برای تشخیص کوارتیل ژورنال‌ها هستند اما سایت‌ها و ابزارهای دیگری نیز وجود دارند که ممکن است اطلاعات مرتبط را ارائه دهند. با این حال استفاده از این منابع ثانویه باید با احتیاط صورت گیرد و همیشه توصیه می‌شود اطلاعات را با منابع اصلی تطبیق دهید. برخی از این سایت‌ها ممکن است اطلاعات کوارتیل را جمع‌آوری کرده و به صورت خلاصه نمایش دهند اما ممکن است داده‌های آن‌ها به سرعت به‌روز نشوند یا روش محاسبه آن‌ها شفاف نباشد. برای مثال برخی پلتفرم‌های مدیریت اطلاعات پژوهشی دانشگاهی یا شخصی ممکن است اطلاعات مربوط به ژورنال‌ها از جمله کوارتیل آن‌ها را نمایش دهند که این اطلاعات معمولاً از Scopus یا WoS استخراج شده است. همچنین برخی ناشران علمی در وب‌سایت ژورنال‌های خود ممکن است به نمایه‌سازی ژورنال در Scopus یا WoS و کوارتیل آن اشاره کنند اما این اطلاعات همیشه در دسترس نیست و بهتر است مستقیماً از پایگاه‌های اصلی استعلام شود. ابزارهایی مانند Google Scholar هرچند بسیار مفید و پرکاربرد هستند و شاخص‌هایی مانند h-index نشریات را ارائه می‌دهند اما به صورت رسمی شاخص کوارتیل (Q) را بر اساس تقسیم‌بندی‌های استاندارد Scopus یا WoS محاسبه و نمایش نمی‌دهند. بنابراین برای تشخیص دقیق و معتبر کوارتیل یک ژورنال همواره توصیه می‌شود که به پایگاه‌های داده اصلی SCImago Journal & Country Rank (برای Scopus Q) و Journal Citation Reports در Web of Science (برای WoS Q) مراجعه کنید و از به‌روز بودن داده‌ها اطمینان حاصل نمایید.

تفاوت میان کوارتیل های Q1 Q2 Q3 Q4

کوارتیل‌ها همانطور که پیشتر توضیح داده شد ژورنال‌ها را در یک حوزه موضوعی مشخص به چهار گروه ۲۵ درصدی تقسیم می‌کنند و هر گروه نشان‌دهنده سطح متفاوتی از اعتبار و تأثیرگذاری است. درک تفاوت میان این چهار کوارتیل (Q1 Q2 Q3 Q4) برای ارزیابی ژورنال‌ها و انتخاب محل مناسب برای انتشار مقاله بسیار مهم است. در یک حوزه موضوعی خاص ژورنال‌هایی که در چارک اول (Q1) قرار می‌گیرند ۲۵ درصد برتر آن حوزه از نظر شاخص مبنای کوارتیل (مانند SJR در Scopus یا IF در WoS) هستند. این ژورنال‌ها بالاترین سطح تأثیرگذاری اعتبار و استناد را دارند معمولاً نرخ پذیرش مقاله در آن‌ها پایین‌تر است و فرآیند داوری دقیق‌تری دارند. انتشار مقاله در یک ژورنال Q1 نشان‌دهنده کیفیت و اهمیت بالای پژوهش است. ژورنال‌های چارک دوم (Q2) در ۲۵ درصد بعدی (بین ۲۵ تا ۵۰ درصد) قرار می‌گیرند. این نشریات نیز از اعتبار بالایی برخوردارند و مقالات منتشر شده در آن‌ها تأثیرگذاری قابل توجهی دارند هرچند معمولاً از نظر شاخص‌های استنادی پایین‌تر از ژورنال‌های Q1 هستند. انتشار در ژورنال‌های Q2 نیز برای ارزیابی‌های آکادمیک بسیار مطلوب است. ژورنال‌های چارک سوم (Q3) در ۲۵ درصد سوم (بین ۵۰ تا ۷۵ درصد) قرار دارند. این نشریات نیز معتبر هستند و نقش مهمی در انتشار دانش دارند اما تأثیرگذاری و نرخ استناد آن‌ها نسبت به Q1 و Q2 کمتر است. اغلب ژورنال‌های منطقه‌ای یا تخصصی‌تر ممکن است در این دسته قرار گیرند. نهایتاً ژورنال‌های چارک چهارم (Q4) ۲۵ درصد پایین‌تر را (بین ۷۵ تا ۱۰۰ درصد) شامل می‌شوند. این نشریات معمولاً کمترین تأثیرگذاری و نرخ استناد را در حوزه موضوعی خود دارند. با این حال این به معنای بی‌اعتبار بودن آن‌ها نیست؛ ممکن است ژورنال‌های جدید نشریاتی با حوزه فعالیت بسیار خاص یا ژورنال‌های محلی در این دسته قرار گیرند. انتخاب ژورنال برای انتشار باید با توجه به سطح پژوهش مخاطب مورد نظر و اهداف آکادمیک پژوهشگر صورت گیرد اما عموماً ژورنال‌های Q1 و Q2 اولویت بالاتری دارند.

کوارتیل	دامنه رتبه در حوزه موضوعی	ویژگی‌های کلیدی
Q1	۲۵٪ برتر	بالاترین تأثیرگذاری بیشترین استناد اعتبار علمی بسیار بالا فرآیند داوری سخت‌گیرانه
Q2	۲۵٪ بعدی (۲۵٪ – ۵۰٪)	تأثیرگذاری بالا اعتبار قابل قبول استنادات قابل توجه نشریات شناخته شده
Q3	۲۵٪ سوم (۵۰٪ – ۷۵٪)	تأثیرگذاری متوسط نشریات معتبر اما با استنادات کمتر اغلب تخصصی یا منطقه‌ای
Q4	۲۵٪ پایانی (۷۵٪ – ۱۰۰٪)	پایین‌ترین تأثیرگذاری در حوزه کمترین استناد ممکن است شامل نشریات جدید یا بسیار تخصصی باشد

مقایسه Q مقاله با ضریب تاثیر (Impact Factor)

ضریب تأثیر (Impact Factor – IF) و کوارتیل (Q) دو شاخص مهم برای ارزیابی ژورنال‌های علمی هستند اما تفاوت‌های اساسی در مبنا و کاربرد دارند. ضریب تأثیر که به صورت سالانه در Journal Citation Reports (JCR) توسط Clarivate Analytics (برای ژورنال‌های نمایه‌شده در Web of Science) منتشر می‌شود میانگین تعداد استناداتی است که مقالات یک ژورنال در یک دوره زمانی مشخص (معمولاً دو سال گذشته) دریافت کرده‌اند. IF یک عدد مطلق است که می‌تواند برای مقایسه ژورنال‌ها *در یک حوزه موضوعی یکسان* به کار رود اما مقایسه IF بین ژورنال‌های حوزه‌های موضوعی مختلف به دلیل تفاوت در فرهنگ استناددهی و تعداد پژوهشگران در هر زمینه معمولاً گمراه‌کننده است. از سوی دیگر کوارتیل (Q) یک شاخص رتبه‌ای است که ژورنال‌ها را *درون یک حوزه موضوعی مشخص* بر اساس معیاری مانند IF (در WoS/JCR) یا SJR (در Scopus/SCImago) به چهار گروه ۲۵ درصدی تقسیم می‌کند. بنابراین کوارتیل یک شاخص نسبی و نرمال‌شده بر اساس حوزه موضوعی است. تفاوت اصلی اینجاست که IF یک عدد خام میانگین است در حالی که Q جایگاه نسبی ژورنال را در مقایسه با همتایان خود در همان رشته نشان می‌دهد. یک ژورنال با IF پایین در یک حوزه بسیار تخصصی و کوچک ممکن است در Q1 قرار گیرد در حالی که ژورنالی با IF بالاتر در یک حوزه بزرگ و پر استناد ممکن است در Q2 یا حتی پایین‌تر قرار گیرد. این نشان می‌دهد که Q برای مقایسه ژورنال‌ها در حوزه‌های مختلف اگرچه کامل نیست اما نسبت به IF خام معیار بهتری است زیرا ذاتاً مقایسه‌ای و درون‌حوزه‌ای است. همچنین مبنای محاسبه Q در Scopus (SJR) با مبنای آن در WoS (IF) متفاوت است که می‌تواند منجر به تفاوت در کوارتیل یک ژورنال در این دو پایگاه شود. به طور خلاصه IF یک معیار کمی از میانگین استناد است در حالی که Q یک معیار رتبه‌ای است که جایگاه نسبی ژورنال را در حوزه خود نشان می‌دهد و به نرمال‌سازی حوزه موضوعی کمک می‌کند.

شاخص	مبنا	منبع اصلی	نوع	کاربرد اصلی
ضریب تأثیر (IF)	میانگین استنادات در دوره مشخص (معمولاً ۲ سال)	Web of Science (Journal Citation Reports)	کمی و مطلق	مقایسه ژورنال‌ها در یک حوزه موضوعی یکسان
کوارتیل (Q)	رتبه ژورنال در حوزه موضوعی بر اساس IF (در WoS) یا SJR (در Scopus)	Web of Science (JCR) و Scopus (SCImago Journal & Country Rank)	رتبه‌ای و نسبی (نرمال شده بر اساس حوزه)	تعیین جایگاه نسبی ژورنال در حوزه موضوعی مقایسه تقریبی بین حوزه‌ها

روش گام به گام پیدا کردن کوارتیل ژورنال

پیدا کردن کوارتیل یک ژورنال فرآیند نسبتاً ساده‌ای دارد مشروط بر اینکه بدانید به کدام پایگاه داده مراجعه کنید. دو روش اصلی برای این کار وجود دارد که بسته به اینکه به دنبال کوارتیل Scopus (بر اساس SJR) یا کوارتیل Web of Science (بر اساس IF) هستید یکی از آن‌ها را انتخاب می‌کنید:

1. پیدا کردن کوارتیل در Scopus (از طریق SCImago):

   گام ۱: به وب‌سایت SCImago Journal & Country Rank به آدرس www.scimagojr.com مراجعه کنید. این سایت رایگان است و نیازی به اشتراک ندارد.

   گام ۲: در نوار جستجوی بالای صفحه نام کامل ژورنال مورد نظر یا شماره استاندارد بین‌المللی پیایند (ISSN) آن را وارد کرده و جستجو را انجام دهید.

   گام ۳: از میان نتایج جستجو ژورنال مورد نظر خود را انتخاب کنید. ممکن است نتایج مشابهی نمایش داده شود؛ دقت کنید که ژورنال صحیح را بر اساس نام دقیق و ISSN انتخاب کنید.

   گام ۴: در صفحه پروفایل ژورنال به بخش “Quartiles” یا نمودارهای مربوط به SJR مراجعه کنید. در اینجا کوارتیل ژورنال برای هر حوزه موضوعی که در آن نمایه‌سازی شده برای سال‌های مختلف نمایش داده می‌شود. به سال مورد نظر خود و حوزه موضوعی مرتبط دقت کنید.

2. پیدا کردن کوارتیل در Web of Science (از طریق JCR):

   گام ۱: به پایگاه داده Journal Citation Reports (JCR) دسترسی پیدا کنید. این پایگاه معمولاً از طریق وب‌سایت کتابخانه دانشگاهی یا سازمانی شما در دسترس است و نیاز به اشتراک دارد.

   گام ۲: در صفحه اصلی JCR از نوار جستجو یا گزینه “Browse” برای یافتن ژورنال مورد نظر استفاده کنید. می‌توانید نام کامل ژورنال یا ISSN آن را وارد کنید.

   گام ۳: پس از یافتن ژورنال بر روی نام آن کلیک کنید تا صفحه اطلاعات ژورنال نمایش داده شود.

   گام ۴: در صفحه اطلاعات ژورنال به دنبال بخش “Rank by Journal Impact Factor” یا مشابه آن بگردید. در این بخش ژورنال در یک یا چند حوزه موضوعی که در آن‌ها نمایه‌سازی شده رتبه‌بندی شده است. در کنار رتبه کوارتیل ژورنال (Q1 Q2 Q3 Q4) در هر حوزه برای سال‌های مختلف (بر اساس نسخه JCR) نمایش داده می‌شود. به سال و حوزه موضوعی مرتبط با پژوهش خود دقت کنید.

در هر دو روش اطمینان حاصل کنید که داده‌های مربوط به سال جاری یا سال مورد نظر شما را بررسی می‌کنید زیرا کوارتیل ژورنال‌ها ممکن است سال به سال تغییر کند.

نکات مهم در استفاده از سایت های تشخیص Q

هنگام استفاده از سایت‌ها و پایگاه‌های داده برای تشخیص کوارتیل ژورنال‌ها توجه به چند نکته کلیدی برای اطمینان از صحت و اعتبار اطلاعات بسیار مهم است. اول از همه همیشه به سال انتشار داده‌ها دقت کنید. کوارتیل ژورنال‌ها به صورت سالانه محاسبه و به‌روز می‌شوند و جایگاه یک ژورنال ممکن است در طول زمان تغییر کند. استفاده از داده‌های قدیمی می‌تواند منجر به ارزیابی نادرست شود. نکته دوم و بسیار حیاتی توجه به حوزه موضوعی ژورنال است. کوارتیل همیشه در یک حوزه موضوعی خاص تعریف می‌شود و یک ژورنال ممکن است در حوزه‌های مختلف دارای کوارتیل‌های متفاوتی باشد. بنابراین باید کوارتیل را در حوزه‌ای بررسی کنید که بیشترین ارتباط را با مقاله یا پژوهش شما دارد. سوم به منبع کوارتیل توجه کنید؛ همانطور که اشاره شد کوارتیل محاسبه شده بر اساس داده‌های Scopus (در SCImago) و Web of Science (در JCR) ممکن است برای یک ژورنال یکسان متفاوت باشد زیرا مبنای محاسبه و پوشش ژورنال‌ها در این دو پایگاه تفاوت‌هایی دارد. بسته به نیاز (مثلاً الزامات دانشگاه یا مؤسسه‌ای خاص) ممکن است لازم باشد کوارتیل را از منبع مشخصی استعلام کنید. چهارم از معتبر بودن پایگاه یا سایتی که اطلاعات را از آن دریافت می‌کنید اطمینان حاصل کنید. سایت‌های رسمی SCImago Journal & Country Rank و Journal Citation Reports (در Web of Science) معتبرترین منابع هستند. از اتکا به سایت‌های ناشناس یا اطلاعاتی که منبع آن‌ها مشخص نیست خودداری کنید. پنجم به یاد داشته باشید که همه ژورنال‌ها در این پایگاه‌های معتبر نمایه‌سازی نشده‌اند و برای برخی از آن‌ها اطلاعات کوارتیل ممکن است در دسترس نباشد به خصوص ژورنال‌های بسیار جدید یا با دامنه فعالیت بسیار محدود. نهایتاً در حالی که کوارتیل یک شاخص مهم است تنها معیار برای سنجش کیفیت یک ژورنال یا مقاله نیست و باید در کنار سایر عوامل مانند اعتبار هیئت تحریریه کیفیت فرآیند داوری و محتوای علمی مقالات ارزیابی شود.

سوالات متداول

کوارتیل مقاله به چه معناست؟

کوارتیل معیاری برای رتبه‌بندی ژورنال‌ها در حوزه موضوعی آن‌ها بر اساس شاخص‌های استنادی است. ژورنال‌ها به چهار گروه Q1 تا Q4 تقسیم می‌شوند که Q1 بالاترین اعتبار را دارد و جایگاه نسبی ژورنال را نشان می‌دهد.

چگونه بفهمیم یک ژورنال Q چند است؟

می‌توانید از پایگاه‌های معتبری مانند Scopus (از طریق سایت Scimago) یا Web of Science (از طریق Journal Citation Reports) استفاده کنید. با جستجوی نام یا ISSN ژورنال اطلاعات کوارتیل آن در حوزه‌های مختلف و سال‌های گوناگون نمایش داده می‌شود.

بهترین سایت برای تشخیص Q مقاله کدام است؟

پایگاه‌های Scopus (Scimago Journal & Country Rank: www.scimagojr.com) و Web of Science (Journal Citation Reports) معتبرترین منابع برای تشخیص Q ژورنال هستند. هر دو داده‌های به‌روز و قابل اعتمادی ارائه می‌دهند.

آیا گوگل اسکولار Q مقاله را نشان می دهد؟

خیر گوگل اسکولار شاخص کوارتیل رسمی (Q) را برای ژورنال‌ها نشان نمی‌دهد. این پایگاه بیشتر بر شاخص‌هایی مانند h-index و i10-index نویسندگان و نشریات تمرکز دارد و رتبه‌بندی کوارتیل استاندارد را ارائه نمی‌دهد.

برای اپلای کدام Q مقاله مهم است؟

معمولاً برای اپلای به‌خصوص در مقاطع تحصیلات تکمیلی و موقعیت‌های دانشگاهی مقالات منتشر شده در ژورنال‌های با کوارتیل بالاتر به‌ویژه Q1 و Q2 اهمیت بیشتری دارند و نشان‌دهنده کیفیت بالای پژوهش هستند.