مطالبه نمونه دادخواست نفقه به شورای حل اختلاف

برای مطالبه نفقه در شورای حل اختلاف، زوجه باید با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست خود را تنظیم و ثبت کند. این فرآیند شامل جمع آوری مدارک لازم مانند سند ازدواج، تعیین دقیق خواسته (نفقه جاریه یا گذشته) با رعایت سقف صلاحیت شورا (۲۰ میلیون تومان در حال حاضر) و ارائه شرح ماجراست تا پس از ارجاع به شورای حل اختلاف، با بررسی کارشناس و تلاش برای صلح و سازش، حکم مقتضی صادر شود.

مطالبه نفقه یکی از حقوق اساسی و قانونی زوجه در عقد دائم است که در صورت عدم پرداخت از سوی زوج، راهکارهای حقوقی متعددی برای پیگیری آن وجود دارد. در این میان، شورای حل اختلاف به دلیل سهولت و سرعت در رسیدگی، یکی از مراجع مهمی است که زوجین می توانند برای حل و فصل مسائل مربوط به نفقه به آن مراجعه کنند. هدف از این مقاله، ارائه یک راهنمای جامع و کاربردی است که از تبیین مفاهیم اولیه نفقه و شرایط قانونی آن آغاز شده و تا نحوه صحیح تنظیم و ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی و مراحل رسیدگی در شورای حل اختلاف ادامه می یابد. این راهنما به شما کمک می کند تا با آگاهی کامل و تسلط بر جزئیات حقوقی، نمونه دادخواست نفقه به شورای حل اختلاف را به بهترین شکل ممکن تنظیم و حقوق قانونی خود را پیگیری کنید.

آشنایی با نفقه و شرایط تعلق آن از منظر قانون

نفقه، مجموعه ای از نیازهای ضروری زندگی زوجه است که قانون گذار پرداخت آن را بر عهده زوج قرار داده است. درک صحیح از تعریف قانونی نفقه و شرایط تعلق آن، اولین گام در مسیر مطالبه این حق قانونی است.

تعریف نفقه در قانون مدنی

بر اساس ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی، نفقه زوجه شامل تمام نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت و شئونات زن است. این نیازها صرفاً محدود به خوراک و پوشاک نمی شود، بلکه اقلام گسترده تری را در بر می گیرد. مصادیق نفقه عبارت اند از:

• مسکن: محلی مناسب برای سکونت زوجه که متناسب با موقعیت اجتماعی و مالی زوج باشد.
• پوشاک: لباس های مورد نیاز زن برای فصول مختلف و مناسب با عرف جامعه.
• خوراک: تأمین غذای کافی و مناسب با عرف و شأن زن.
• اثاث منزل: لوازم و وسایل مورد نیاز برای زندگی در منزل مشترک.
• هزینه های درمانی: کلیه هزینه های مربوط به درمان بیماری ها و خدمات پزشکی.
• خادم (در صورت عادت یا احتیاج): در مواردی که با توجه به شأن زوجه یا نیاز وی، داشتن خادم متعارف باشد، هزینه آن نیز جزو نفقه محسوب می شود.

مهم این است که معیار تعیین نفقه، نه فقط حداقل نیازهای زندگی، بلکه وضعیت و شئونات زن و عرف جامعه است. به عبارت دیگر، نفقه باید به گونه ای تأمین شود که زوجه بتواند زندگی متناسب با جایگاه خود و زوج را ادامه دهد.

شرایط اساسی تعلق نفقه به زن

مطالبه نفقه از سوی زن، مشروط به وجود دو شرط اصلی است که در قانون مدنی به صراحت ذکر شده اند:

1. وجود عقد دائم: طبق ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی، پرداخت نفقه تنها در عقد دائم بر عهده زوج است. در عقد موقت (صیغه)، نفقه به زن تعلق نمی گیرد، مگر اینکه در ضمن عقد شرط شده باشد یا عقد بر مبنای آن واقع شده باشد.
2. تمکین زوجه (عام و خاص): تمکین به معنای ایفای وظایف زناشویی از سوی زن است. تمکین شامل دو بخش می شود:
   • تمکین عام: به معنای حضور زن در منزل مشترک زوج و انجام وظایف کلی همسری است.
   • تمکین خاص: به معنای اجابت درخواست های مشروع زناشویی از سوی زوج است.

   در صورتی که زن بدون مانع مشروع (مانند بیماری، ضرورت سفر یا سوء رفتار زوج) از تمکین خودداری کند (نشوز)، حق نفقه از او ساقط می شود. اثبات تمکین یا نشوز، نقش کلیدی در پرونده های نفقه دارد.

موارد عدم تعلق نفقه

با وجود اصل کلی تعلق نفقه به زن در عقد دائم و در صورت تمکین، مواردی نیز وجود دارد که نفقه به زوجه تعلق نمی گیرد:

• نشوز زوجه و عدم تمکین اثبات شده: همانطور که اشاره شد، اگر زوجه بدون دلیل موجه از تمکین عام یا خاص امتناع ورزد و این امر در دادگاه ثابت شود، حق نفقه از او سلب می گردد.
• عقد موقت: در نکاح منقطع، زن اصولاً مستحق نفقه نیست، مگر اینکه شرط ضمن عقد شده باشد.
• طلاق رجعی در ایام عده: در طلاق رجعی، زن در ایام عده (مدت زمانی پس از طلاق که زن نمی تواند مجدداً ازدواج کند) همچنان مستحق نفقه است، مگر اینکه نشوز او ثابت شود. اما در طلاق بائن، نفقه در دوران عده به زن تعلق نمی گیرد.

شورای حل اختلاف و صلاحیت آن در پرونده های نفقه

برای بسیاری از زوجین که قصد مطالبه نفقه را دارند، این سوال مطرح می شود که آیا باید به دادگاه خانواده مراجعه کنند یا شورای حل اختلاف؟ پاسخ به این سوال به مبلغ خواسته و نوع پرونده بستگی دارد.

چرا شورای حل اختلاف؟

شوراهای حل اختلاف با هدف اصلی ایجاد صلح و سازش بین طرفین و همچنین رسیدگی به برخی دعاوی با ارزش مالی کمتر تأسیس شده اند. یکی از مزایای اصلی مراجعه به این شوراها، سرعت بالاتر در رسیدگی به پرونده ها و فرآیندهای اداری ساده تر نسبت به دادگاه های عمومی است. این مراجع به دنبال حل مسالمت آمیز اختلافات هستند و تنها در صورت عدم حصول سازش، اقدام به صدور رأی می کنند.

مهمترین شرط صلاحیت شورا: سقف مبلغ خواسته

نقطه تمایز اصلی صلاحیت شورای حل اختلاف و دادگاه خانواده در پرونده های مالی، سقف مبلغ خواسته است. طبق قانون شوراهای حل اختلاف مصوب سال ۱۳۹۴ و تغییرات بعدی آن در قانون دادگاه های صلح، شورای حل اختلاف (یا دادگاه صلح) صالح به رسیدگی به دعاوی مالی است که مبلغ خواسته آن ها تا سقف معینی باشد.

بر اساس قانون جدید و رویه قضایی جاری، سقف مبلغ خواسته در دعاوی مالی که در صلاحیت شورای حل اختلاف (دادگاه صلح) قرار می گیرد، ۲۰ میلیون تومان (۲۰۰ میلیون ریال) تعیین شده است. این بدان معناست که اگر نفقه مطالبه شده (اعم از نفقه جاریه یا نفقه ایام گذشته) کمتر یا مساوی این مبلغ باشد، شورا صلاحیت رسیدگی خواهد داشت.

توضیح تاثیر این سقف بر نحوه تنظیم خواسته در دادخواست: زمانی که زوجه قصد مطالبه نفقه را دارد، باید در دادخواست خود مبلغی را به عنوان خواسته (علی الحساب) درج کند. اگر مجموع نفقه مورد مطالبه (برای مثال، نفقه ۱۲ ماه گذشته) از ۲۰ میلیون تومان بیشتر باشد، باید دادخواست را به دادگاه خانواده تقدیم کند. اما اگر خواهان مایل به رسیدگی سریع تر در شورای حل اختلاف باشد، می تواند مبلغ خواسته را کمتر از ۲۰ میلیون تومان (مثلاً ۱۹ میلیون تومان) قید کند تا پرونده در صلاحیت شورا قرار گیرد. البته این اقدام به معنای صرف نظر از بخش بیشتر نفقه نیست، بلکه می تواند بعداً برای مطالبه مابقی نفقه به دادگاه خانواده مراجعه کند.

چه زمانی باید به دادگاه خانواده مراجعه کنیم؟

در صورتی که مبلغ نفقه مورد مطالبه زوجه (اعم از نفقه گذشته و جاریه) بیش از ۲۰ میلیون تومان باشد، مرجع صالح برای رسیدگی به دادخواست، دادگاه خانواده است. همچنین، دعاوی پیچیده تر که نیاز به تحقیقات گسترده تر یا صدور قرارهای قضایی خاص (مانند قرار تأمین خواسته برای مبالغ زیاد) دارند، معمولاً در دادگاه خانواده رسیدگی می شوند.

مزایای مراجعه به شورای حل اختلاف

مراجعه به شورای حل اختلاف برای مطالبه نفقه دارای مزایای قابل توجهی است:

• سرعت بیشتر در رسیدگی: فرآیند دادرسی در شوراها معمولاً کوتاه تر از دادگاه ها است.
• سادگی روند: تشریفات دادرسی در شوراها کمتر و پیچیدگی های حقوقی آن برای افراد عادی قابل درک تر است.
• هزینه کمتر: هزینه های دادرسی در شورای حل اختلاف به مراتب کمتر از دادگاه خانواده است.
• تاکید بر صلح و سازش: هدف اصلی شوراها، ایجاد توافق و حل مسالمت آمیز اختلافات است که می تواند به حفظ بنیان خانواده کمک کند.

تفاوت های کلیدی شورا با دادگاه خانواده در رسیدگی به نفقه

ویژگی	شورای حل اختلاف (دادگاه صلح)	دادگاه خانواده
صلاحیت مالی	دعاوی نفقه تا سقف ۲۰ میلیون تومان	دعاوی نفقه بالای ۲۰ میلیون تومان
هدف اصلی	صلح و سازش و سپس صدور رأی	صدور رأی قضایی بر اساس قوانین
سرعت رسیدگی	بیشتر	معمولاً کندتر
تشریفات دادرسی	کمتر و ساده تر	بیشتر و رسمی تر
حضور وکیل	اختیاری و کمتر ضروری	توصیه اکید، به ویژه در پرونده های پیچیده
ارجاع به کارشناس	بله، برای تعیین میزان نفقه	بله، برای تعیین میزان نفقه

گام به گام مطالبه نفقه در شورای حل اختلاف

فرآیند مطالبه نفقه از طریق شورای حل اختلاف، شامل چند مرحله اساسی است که زوجه باید با دقت و آگاهی آن ها را طی کند.

گام اول: جمع آوری مدارک لازم

قبل از هر اقدامی، لازم است مدارک مورد نیاز برای تنظیم و ثبت دادخواست را جمع آوری کنید. این مدارک به شرح زیر است:

• اصل یا کپی برابر اصل سند ازدواج: این مهم ترین مدرک برای اثبات رابطه زوجیت است.
• شناسنامه و کارت ملی زوجین: برای احراز هویت خواهان و خوانده.
• هرگونه دلیل و مدرک اثبات کننده تمکین: در صورت لزوم و برای دفاع از خود در برابر ادعای نشوز، می توانید مدارکی مانند شهادت شهود، استشهادیه محلی، یا حتی پیامک ها و مکاتبات را ارائه دهید که نشان دهنده حضور شما در منزل مشترک و ایفای وظایف همسری است.
• هرگونه مدرک دال بر عدم پرداخت نفقه: این می تواند شامل پیامک ها، ایمیل ها، یا شهادت شهود باشد که عدم پرداخت نفقه از سوی زوج را تأیید می کند.

گام دوم: تنظیم دادخواست مطالبه نفقه

تنظیم صحیح دادخواست، از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا مبنای رسیدگی پرونده در شورای حل اختلاف خواهد بود. دادخواست دارای اجزای مشخصی است:

• خواهان: مشخصات کامل زوجه (نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس).
• خوانده: مشخصات کامل زوج (نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس).
• خواسته: شرح دقیق آنچه از شورا درخواست دارید. برای مثال: تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر الزام خوانده به پرداخت نفقه جاریه از تاریخ [تاریخ دقیق امتناع] لغایت صدور حکم و اجرای آن، علی الحساب مقوم به [مبلغ کمتر از ۲۰ میلیون تومان] ریال با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری. یا برای نفقه گذشته: تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر الزام خوانده به پرداخت نفقه ایام گذشته از تاریخ [شروع عدم پرداخت] لغایت تاریخ [پایان عدم پرداخت]، علی الحساب مقوم به [مبلغ کمتر از ۲۰ میلیون تومان] ریال با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری.
• دلایل و منضمات: لیستی از مدارک و مستنداتی که به دادخواست پیوست می کنید (مانند سند ازدواج، شناسنامه، کارت ملی).
• شرح ماجرا: توضیحی مختصر و مفید از وقایع. در این قسمت باید به تاریخ عقد، تمکین شما، و تاریخ و چگونگی امتناع زوج از پرداخت نفقه اشاره کنید.

نحوه دقیق و صحیح تعیین خواسته و مبلغ آن برای شورای حل اختلاف: همانطور که ذکر شد، مبلغ خواسته باید زیر سقف ۲۰ میلیون تومان باشد. می توانید مبلغی را به صورت علی الحساب و با جلب نظر کارشناس قید کنید. برای مثال، اگر نفقه ۱۲ ماه گذشته را می خواهید، می توانید بنویسید علی الحساب مقوم به ۱۹۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال (نوزده میلیون تومان). این مبلغ، صرفاً برای تعیین مرجع صالح است و میزان نهایی نفقه توسط کارشناس و با حکم شورا مشخص خواهد شد.

اهمیت ذکر مواد قانونی مرتبط: برای تقویت بنیه حقوقی دادخواست خود، می توانید به مواد قانونی مرتبط اشاره کنید. مهم ترین مواد شامل ماده ۱۱۰۶ (وجوب نفقه در عقد دائم)، ماده ۱۱۰۷ (تعریف نفقه) و ماده ۱۱۱۱ (امکان مطالبه نفقه از طریق دادگاه) قانون مدنی هستند.

گام سوم: ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

پس از تنظیم دادخواست، باید آن را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به ثبت برسانید. این دفاتر، پل ارتباطی شما با سیستم قضایی هستند:

• مراحل ثبت آنلاین یا حضوری: می توانید با مراجعه حضوری به یکی از این دفاتر یا از طریق سامانه ثنا، دادخواست خود را به صورت الکترونیکی ثبت کنید. در دفتر خدمات قضایی، کارشناسان به شما در تکمیل فرم های الکترونیکی و اسکن مدارک کمک می کنند.
• راهنمای تکمیل فرم الکترونیکی دادخواست: اطلاعات خواهان و خوانده، خواسته، شرح ماجرا و مدارک پیوست باید به دقت و بدون نقص در سیستم وارد شوند.
• پرداخت هزینه های دادرسی: برای ثبت دادخواست، باید هزینه های دادرسی را طبق تعرفه جاری پرداخت کنید. این هزینه برای دعاوی مالی در شورای حل اختلاف معمولاً ناچیز است.

گام چهارم: روند رسیدگی در شورای حل اختلاف

پس از ثبت دادخواست، مراحل رسیدگی در شورای حل اختلاف به شرح زیر خواهد بود:

• ارجاع به شعبه و تعیین وقت رسیدگی: دادخواست شما به یکی از شعب شورای حل اختلاف ارجاع داده می شود و سپس وقت رسیدگی تعیین و به طرفین ابلاغ می گردد.
• نقش کارشناس نفقه: در اکثر پرونده های نفقه، شورای حل اختلاف (یا دادگاه خانواده) موضوع را به کارشناس رسمی دادگستری ارجاع می دهد. کارشناس با بررسی وضعیت مالی زوج، شأن زوجه، و عرف جامعه، میزان نفقه را تعیین و نظر خود را به شورا اعلام می کند.
• جلسات صلح و سازش: از آنجا که هدف اصلی شورا، صلح و سازش است، معمولاً چندین جلسه برای گفت وگو و تلاش برای مصالحه بین زوجین برگزار می شود. اگر سازش حاصل شد، شورا گزارش اصلاحی صادر می کند که به منزله حکم قطعی است.
• صدور رأی و حکم: در صورتی که صلح و سازش میان طرفین محقق نشود، شورای حل اختلاف بر اساس مدارک موجود، اظهارات طرفین و نظر کارشناس، رأی مقتضی را صادر می کند و زوج را به پرداخت نفقه محکوم می نماید.

نمونه دادخواست مطالبه نفقه به شورای حل اختلاف (با توضیحات مرحله به مرحله تکمیل)

تهیه یک دادخواست صحیح و کامل، نیازمند دقت و آگاهی از جزئیات حقوقی است. در ادامه، دو نمونه دادخواست برای مطالبه نفقه جاریه و نفقه ایام گذشته ارائه می شود که می توانید با اقتباس و تکمیل اطلاعات خود، از آن ها استفاده کنید. تأکید می شود که این نمونه ها صرفاً راهنما هستند و هر پرونده ای شرایط خاص خود را دارد.

اهمیت و نحوه استفاده از نمونه دادخواست

نمونه دادخواست ها ابزارهای ارزشمندی هستند، اما هرگز نباید بدون درک کامل و صرفاً با کپی برداری از آن ها استفاده کرد. اطلاعات باید متناسب با وضعیت حقوقی و واقعی شما تکمیل شود. در هر بخش از دادخواست، به جزئیاتی که باید وارد کنید، اشاره خواهد شد.

نمونه دادخواست ۱: مطالبه نفقه جاریه به شورای حل اختلاف

باسمه تعالی

ریاست محترم شورای حل اختلاف __________ (نام حوزه قضایی مربوطه، مثال: تهران، کرج، شیراز)

با سلام و احترام؛

احتراماً به استحضار عالی می رساند:

خواهان:
نام: [نام کامل زوجه]
نام خانوادگی: [نام خانوادگی زوجه]
نام پدر: [نام پدر زوجه]
کد ملی: [کد ملی زوجه]
شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه زوجه]
آدرس: [آدرس دقیق محل سکونت زوجه]

خوانده:
نام: [نام کامل زوج]
نام خانوادگی: [نام خانوادگی زوج]
نام پدر: [نام پدر زوج]
کد ملی: [کد ملی زوج]
شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه زوج]
آدرس: [آدرس دقیق محل سکونت زوج]

خواسته:
تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر الزام خوانده به پرداخت نفقه جاریه از تاریخ [تاریخ دقیق امتناع زوج از پرداخت نفقه، مثال: ۱۴۰۲/۰۱/۰۱] لغایت صدور حکم و اجرای آن، علی الحساب مقوم به [مبلغ کمتر از ۲۰ میلیون تومان، مثال: ۱۸۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال] ریال با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری.

دلایل و منضمات:
۱. اصل یا کپی برابر اصل سند ازدواج شماره [شماره سند ازدواج] مورخ [تاریخ عقد] صادره از دفترخانه [شماره دفترخانه] [شهر]
۲. کپی شناسنامه و کارت ملی خواهان
۳. کپی شناسنامه و کارت ملی خوانده
۴. [در صورت وجود: استشهادیه محلی مبنی بر تمکین خواهان و عدم پرداخت نفقه]
۵. [در صورت وجود: هرگونه مدرک دال بر تمکین یا عدم پرداخت نفقه (پیامک، ایمیل و ...)]

شرح دادخواست:
احتراماً به استحضار می رساند، اینجانب خواهان به موجب سند ازدواج فوق الاشاره، در تاریخ [تاریخ عقد] به عقد دائم خوانده محترم درآمده ام. در تمام طول مدت زندگی مشترک، همواره نسبت به ایشان تمکین کامل (عام و خاص) داشته و تمامی وظایف همسری خود را مطابق قانون و شرع انجام داده ام.
متأسفانه خوانده محترم از تاریخ [تاریخ دقیق امتناع از پرداخت نفقه] بدون هیچ دلیل موجه و علی رغم توانایی مالی، از پرداخت نفقه اینجانب شامل هزینه های مسکن، خوراک، پوشاک، درمان و سایر نیازهای متعارف امتناع ورزیده اند. این عدم پرداخت نفقه موجب عسر و حرج اینجانب گردیده است.
نظر به اینکه برابر مواد ۱۱۰۶، ۱۱۰۷ و ۱۱۱۱ قانون مدنی، پرداخت نفقه زوجه در عقد دائم بر عهده زوج است و با توجه به اینکه اینجانب کماکان در تمکین ایشان می باشم و دلیلی بر نشوز من وجود ندارد، لذا با تقدیم این دادخواست، از محضر ریاست محترم شورای حل اختلاف تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر الزام خوانده به پرداخت نفقه جاریه از تاریخ مذکور، با تعیین مبلغ دقیق توسط کارشناس رسمی دادگستری و اجرای آن را دارم.
با تجدید احترام،

نام و نام خانوادگی خواهان: [نام کامل زوجه]
امضاء:
تاریخ: [تاریخ تنظیم دادخواست]

نکات کاربردی برای پر کردن هر بخش:

• ریاست محترم شورای حل اختلاف: نام دقیق حوزه قضایی محل سکونت خود یا همسرتان را بنویسید (مثلاً تهران، منطقه 1).
• خواهان و خوانده: تمامی اطلاعات هویتی و آدرس را دقیق و کامل درج کنید. آدرس محل سکونت زوج برای ابلاغ اوراق قضایی ضروری است.
• خواسته: تاریخ دقیق امتناع می تواند تاریخی باشد که برای اولین بار نفقه پرداخت نشده است. مبلغ علی الحساب را زیر ۲۰ میلیون تومان بنویسید.
• دلایل و منضمات: شماره و تاریخ سند ازدواج را دقیق وارد کنید. هرگونه مدرک دیگری که دارید را لیست کنید.
• شرح دادخواست: متن را با جزئیات مربوط به زندگی خود تکمیل کنید، اما از اطناب کلام بپرهیزید. بر تمکین خود و عدم پرداخت نفقه توسط زوج تأکید کنید.

نمونه دادخواست ۲: مطالبه نفقه ایام گذشته به شورای حل اختلاف

باسمه تعالی

ریاست محترم شورای حل اختلاف __________ (نام حوزه قضایی مربوطه)

با سلام و احترام؛

احتراماً به استحضار عالی می رساند:

خواهان:
نام: [نام کامل زوجه]
نام خانوادگی: [نام خانوادگی زوجه]
نام پدر: [نام پدر زوجه]
کد ملی: [کد ملی زوجه]
شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه زوجه]
آدرس: [آدرس دقیق محل سکونت زوجه]

خوانده:
نام: [نام کامل زوج]
نام خانوادگی: [نام خانوادگی زوج]
نام پدر: [نام پدر زوج]
کد ملی: [کد ملی زوج]
شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه زوج]
آدرس: [آدرس دقیق محل سکونت زوج]

خواسته:
تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر الزام خوانده به پرداخت نفقه ایام گذشته از تاریخ [تاریخ شروع عدم پرداخت، مثال: ۱۴۰۱/۰۵/۰۱] لغایت تاریخ [تاریخ پایان عدم پرداخت، مثال: ۱۴۰۲/۰۵/۰۱]، علی الحساب مقوم به [مبلغ کمتر از ۲۰ میلیون تومان، مثال: ۱۹۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال] ریال با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری.

دلایل و منضمات:
۱. اصل یا کپی برابر اصل سند ازدواج شماره [شماره سند ازدواج] مورخ [تاریخ عقد] صادره از دفترخانه [شماره دفترخانه] [شهر]
۲. کپی شناسنامه و کارت ملی خواهان
۳. کپی شناسنامه و کارت ملی خوانده
۴. [در صورت وجود: استشهادیه محلی مبنی بر تمکین خواهان و عدم پرداخت نفقه در ایام مذکور]
۵. [در صورت وجود: سایر مدارک اثبات کننده عدم پرداخت نفقه]

شرح دادخواست:
احتراماً به استحضار می رساند، اینجانب خواهان به موجب سند ازدواج شماره [شماره سند ازدواج] مورخ [تاریخ عقد] به عقد دائم خوانده محترم درآمده ام. در تمام مدت زندگی مشترک و به ویژه در بازه زمانی از تاریخ [تاریخ شروع عدم پرداخت] تا تاریخ [تاریخ پایان عدم پرداخت]، همواره نسبت به ایشان تمکین کامل داشته ام و هیچ دلیلی بر نشوز اینجانب وجود نداشته و ندارد.
متأسفانه خوانده محترم در بازه زمانی فوق الذکر و علی رغم توانایی مالی، از پرداخت نفقه قانونی اینجانب امتناع ورزیده اند و موجب ورود خسارت مادی و معنوی به اینجانب گردیده اند.
نظر به اینکه بر اساس ماده ۱۲۰۶ قانون مدنی، نفقه اقارب در ایام گذشته قابل مطالبه نیست، اما نفقه ایام گذشته زوجه در صورت مطالبه قابل پرداخت است و با استناد به مواد ۱۱۰۶ و ۱۱۰۷ و ۱۱۱۱ قانون مدنی، از محضر ریاست محترم شورای حل اختلاف تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر الزام خوانده به پرداخت نفقه ایام گذشته در بازه زمانی مذکور، با تعیین مبلغ دقیق توسط کارشناس رسمی دادگستری و اجرای آن را دارم.
با تجدید احترام،

نام و نام خانوادگی خواهان: [نام کامل زوجه]
امضاء:
تاریخ: [تاریخ تنظیم دادخواست]

توضیح تفاوت های نگارشی و خواسته با نفقه جاریه:

• در مطالبه نفقه گذشته، باید بازه زمانی دقیق (از تاریخ تا تاریخ) که نفقه پرداخت نشده را مشخص کنید.
• در بخش خواسته، به جای نفقه جاریه، عبارت نفقه ایام گذشته را درج کنید.
• ذکر ماده ۱۲۰۶ قانون مدنی در شرح دادخواست، برای تأکید بر تفاوت نفقه زوجه با نفقه اقارب در مورد قابلیت مطالبه نفقه گذشته، مفید است.

نکات کلیدی و حقوقی مهم در پیگیری پرونده نفقه در شورا

پیگیری پرونده نفقه در شورای حل اختلاف، هرچند ساده تر از دادگاه خانواده است، اما نیازمند رعایت نکات حقوقی مهمی است تا پرونده با موفقیت به سرانجام برسد.

اهمیت حفظ شواهد و مستندات

هرگونه مدرک کتبی یا شفاهی که بتواند ادعای شما را در خصوص تمکین و عدم دریافت نفقه تأیید کند، از ارزش بالایی برخوردار است. این شواهد می تواند شامل پیامک های ارسالی به زوج، صورت جلسات یا نامه هایی که عدم پرداخت نفقه را نشان می دهند، رسید تراکنش های بانکی (در صورتی که زوج قبلاً نفقه پرداخت می کرده) و حتی شهادت شهود باشد. تمامی این مدارک باید جمع آوری و در زمان مناسب به شورای حل اختلاف ارائه شوند.

نحوه اثبات تمکین و عدم تمکین

یکی از چالش های اصلی در پرونده های نفقه، اثبات تمکین از سوی زوجه و یا اثبات نشوز از سوی زوج است. زن باید ثابت کند که از وظایف زناشویی خود امتناع نورزیده و در منزل مشترک حضور داشته است. این امر می تواند با استشهادیه محلی، شهادت همسایگان یا سایر افراد مطلع صورت گیرد. در مقابل، اگر زوج ادعای نشوز زوجه را دارد، باید آن را اثبات کند. در برخی موارد، شورا می تواند قرار تحقیق محلی صادر کند.

تأثیر وضعیت مالی زوج بر میزان نفقه

میزان نفقه نه تنها به شأن و نیازهای زن بستگی دارد، بلکه وضعیت مالی زوج نیز در تعیین آن مؤثر است. کارشناس نفقه، هنگام تعیین میزان نفقه، به درآمد، شغل، دارایی ها و سایر منابع مالی زوج توجه می کند. اگر زوج درآمد ثابتی نداشته باشد، کارشناس بر اساس توانایی کسب درآمد وی، نفقه را برآورد خواهد کرد. در قانون مدنی، حتی اگر مرد هیچ مالی نداشته باشد اما توانایی کار کردن و تأمین معاش همسر را داشته باشد، موظف به پرداخت نفقه است.

امکان درخواست تأمین خواسته (توقیف اموال)

اگر زوجه نگرانی از تضییع حقوق خود و انتقال اموال توسط زوج داشته باشد، می تواند همزمان با دادخواست مطالبه نفقه یا پس از آن، درخواست تأمین خواسته را نیز مطرح کند. با صدور قرار تأمین خواسته، دادگاه می تواند بخشی از اموال زوج را (به میزان مبلغ نفقه) توقیف کند تا از فروش یا انتقال آن ها جلوگیری شود. این درخواست به ویژه در مواردی که نفقه مورد مطالبه قابل توجه است، توصیه می شود.

اجرای حکم نفقه پس از صدور رأی

پس از صدور رأی قطعی مبنی بر محکومیت زوج به پرداخت نفقه، زوجه می تواند از طریق واحد اجرای احکام شورای حل اختلاف یا دادگستری، تقاضای اجرای حکم را بنماید. در صورت عدم پرداخت نفقه از سوی زوج، می توان درخواست توقیف اموال وی را مطرح کرد. اگر زوج هیچ مالی برای توقیف نداشته باشد، تحت شرایطی خاص، ترک انفاق می تواند جنبه کیفری پیدا کند و زن می تواند دادخواست کیفری ترک انفاق را نیز مطرح کند.

نقش مشاوره حقوقی تخصصی در موفقیت پرونده

هرچند پیگیری پرونده نفقه در شورای حل اختلاف بدون وکیل نیز امکان پذیر است، اما مشاوره با یک وکیل متخصص خانواده می تواند شانس موفقیت شما را به شکل قابل توجهی افزایش دهد. وکیل با تجربه می تواند در تنظیم صحیح دادخواست، ارائه مستندات لازم، دفاع از حقوق شما در جلسات شورا و پیگیری مراحل اجرایی حکم، راهنمایی های ارزشمندی ارائه دهد. وکیل همچنین می تواند شما را از آخرین تغییرات قوانین و رویه های قضایی مطلع سازد.

مدت زمان تقریبی رسیدگی و عوامل موثر بر آن

مدت زمان رسیدگی به پرونده نفقه در شورای حل اختلاف، بسته به عوامل مختلفی متغیر است. این عوامل شامل حجم کاری شعبه، همکاری طرفین برای صلح و سازش، نیاز به ارجاع به کارشناس، و زمان بر بودن ابلاغ اوراق قضایی به طرفین می شود. به طور معمول، رسیدگی به یک پرونده نفقه در شورا می تواند از چند هفته تا چند ماه به طول انجامد. در صورت عدم سازش و نیاز به چندین جلسه، این زمان طولانی تر خواهد بود.

نتیجه گیری

مطالبه نفقه حق قانونی هر زوجه ای در عقد دائم است و آگاهی از فرآیندهای قانونی برای احقاق این حق ضروری است. شورای حل اختلاف، با تأکید بر صلح و سازش و سرعت عمل در رسیدگی به دعاوی با سقف مالی مشخص، می تواند مرجعی مناسب برای پیگیری این حقوق باشد. از تعریف نفقه و شرایط قانونی آن تا نحوه تنظیم دقیق دادخواست و مراحل رسیدگی، هر گام نیازمند دقت و شناخت قوانین است. با مطالعه این راهنمای جامع و بهره گیری از نمونه دادخواست های ارائه شده، می توانید با اطمینان خاطر بیشتری برای مطالبه نفقه خود اقدام کنید و از حقوق قانونی تان دفاع نمایید. به یاد داشته باشید که توانمندسازی در دفاع از حقوق شخصی، گامی مهم در جهت حفظ آرامش و عدالت در زندگی است.

در صورت نیاز به مشاوره حقوقی تخصصی و راهنمایی بیشتر در خصوص پرونده نفقه، با وکلای مجرب ما تماس بگیرید تا با اطمینان خاطر بیشتری مسیر حقوقی خود را طی کنید.