خلاصه کتاب چگونه شانه خود را درمان کنیم؟ ( نویسنده رابین مک کنزی، گرانت واتسون، رابرت لیندسی )

کتاب «چگونه شانه خود را درمان کنیم؟» نوشته رابین مک کنزی، گرانت واتسون و رابرت لیندسی، راهکاری جامع و عملی برای رهایی از دردهای مزمن و حاد شانه ارائه می دهد. این اثر با معرفی متد خوددرمانی مک کنزی، بر توانمندسازی فرد برای مدیریت و پیشگیری از مشکلات شانه بدون وابستگی به درمانگران تاکید دارد و دیدگاهی نوین به سوی سلامت و استقلال حرکتی باز می کند. این رویکرد به ویژه برای کسانی که از درد مزمن شانه رنج می برند و به دنبال راهکارهای غیرتهاجمی و مؤثر هستند، بسیار مفید است و می تواند به بهبود کیفیت زندگی آنان کمک شایانی کند.

درد شانه یکی از شایع ترین مشکلات اسکلتی-عضلانی است که بسیاری از افراد در طول زندگی با آن مواجه می شوند. این درد می تواند فعالیت های روزمره را مختل کرده و کیفیت زندگی را به شدت کاهش دهد. اگرچه روش های درمانی متعددی برای این مشکل وجود دارد، اما بسیاری از آن ها بر تسکین موقتی علائم تمرکز دارند و به ریشه یابی و پیشگیری از عود درد نمی پردازند. در این میان، رویکرد خوددرمانی مک کنزی، که در این کتاب به تفصیل شرح داده شده، یک استراتژی فعال و پویا را برای مدیریت و رفع دائمی دردهای شانه پیشنهاد می کند.

این مقاله به عنوان یک خلاصه جامع، قصد دارد تا مفاهیم اصلی، روش شناسی، علل شایع درد شانه و برنامه تمرینی پیشنهادی کتاب «چگونه شانه خود را درمان کنیم؟» را مورد بررسی قرار دهد. هدف این است که خوانندگان بتوانند با درک عمیق از محتوای این اثر ارزشمند، گام های موثری در جهت خوددرمانی و حفظ سلامت شانه های خود بردارند و از پتانسیل نهفته در بدن خود برای غلبه بر دردها بهره مند شوند. تاکید اصلی بر اهمیت شناخت بدن، انجام صحیح تمرینات و مداومت در برنامه خوددرمانی است تا بتوان به نتایج پایدار و طولانی مدت دست یافت.

آشنایی با نویسندگان و مجموعه «چگونه خود را درمان کنیم؟»

موفقیت و اعتبار روشی که در کتاب «چگونه شانه خود را درمان کنیم؟» معرفی می شود، ریشه در سال ها تلاش و پژوهش سه فیزیوتراپیست برجسته دارد. رابین مک کنزی (Robin McKenzie)، فیزیوتراپیست مشهور نیوزلندی، ستاره درخشان این مجموعه است که بیش از چهار دهه از عمر خود را وقف توسعه و تکمیل روشی انقلابی در زمینه تشخیص و درمان مشکلات اسکلتی-عضلانی کرد. او با رویکردی نوین، به جای تمرکز بر علائم، به ریشه یابی مشکلات می پرداخت و با کشف ترجیح جهتی در حرکات بیماران، راهکارهای خوددرمانی موثری را ارائه داد که به نام خود او، «روش مک کنزی» یا «تشخیص و درمان مکانیکی (MDT)» شناخته می شود.

گرانت واتسون (Grant Watson) و رابرت لیندسی (Robert Lindsay) نیز دو فیزیوتراپیست کارآزموده و همکاران نزدیک مک کنزی هستند که در توسعه و نگارش کتاب های این مجموعه نقش حیاتی ایفا کرده اند. آن ها با بهره گیری از تجربیات بالینی گسترده و دانش تخصصی خود، به مک کنزی در تدوین مفاهیم و تمرینات کاربردی برای نقاط مختلف بدن، از جمله شانه، کمک شایانی کرده اند. این همکاری سه جانبه، نتایج درخشانی را در پی داشته است.

مجموعه کتاب های «چگونه خود را درمان کنیم؟» (Treat Your Own) شامل مجلدهای متعددی است که به خوددرمانی دردهای کمر، گردن، زانو، ران و شانه می پردازند. این مجموعه به دلیل سادگی، کاربردی بودن و اثربخشی بی نظیر، به ۱۸ زبان زنده دنیا ترجمه شده و بیش از ۶ میلیون نسخه در سراسر جهان به فروش رسیده است. این ارقام نه تنها نشان دهنده محبوبیت جهانی این کتاب هاست، بلکه مهر تاییدی بر اعتبار و اثربخشی علمی روش مک کنزی است. به عنوان مثال، دو کتاب «چگونه گردن خود را درمان کنیم؟» و «چگونه کمر خود را درمان کنیم؟» جوایز طلایی کتاب پرفروش نیوزلند را کسب کرده اند که گواهی بر کیفیت بالای محتوای این مجموعه است. در سال ۲۰۰۴، بخش ارتوپدی انجمن فیزیوتراپ های آمریکا، لقب «بانفوذترین درمانگر فیزیکی یا پزشکی در تمام دوران» را به رابین مک کنزی اعطا کرد، افتخاری که نشان دهنده تاثیر ماندگار او بر حوزه فیزیوتراپی و توانبخشی است.

مروری بر بخش های اصلی کتاب: خلاصه فصل به فصل

کتاب «چگونه شانه خود را درمان کنیم؟» در شش فصل تدوین شده است که هر یک جنبه ای مهم از شناخت و درمان درد شانه با رویکرد مک کنزی را پوشش می دهد. این ساختار منطقی، خواننده را گام به گام در مسیر خوددرمانی هدایت می کند.

فصل ۱: مقدمه و دیدگاه کلی کتاب (اهمیت خوددرمانی)

نخستین فصل کتاب به معرفی کلیات و فلسفه اصلی رویکرد مک کنزی در مورد درد شانه می پردازد. این فصل با تاکید بر شیوع بالای درد شانه در جامعه آغاز می شود و به مخاطب یادآوری می کند که این مشکل می تواند زندگی روزمره را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. نویسندگان در این بخش به صراحت بیان می کنند که هدف اصلی کتاب، توانمندسازی افراد برای خوددرمانی است. این بدان معناست که فرد باید فعالانه در فرآیند درمان خود مشارکت کند و به جای وابستگی صرف به درمان های منفعلانه، مسئولیت بهبود خود را بر عهده گیرد.

در این دیدگاه، خوددرمانی تنها یک روش نیست، بلکه یک فلسفه است که بر خودتوانمندی و توانایی ذاتی بدن برای ترمیم و بهبودی تاکید دارد. تفاوت عمده رویکرد این کتاب با درمان های رایج در همین نکته است؛ در حالی که بسیاری از درمان ها بر مداخلات خارجی متمرکز هستند، متد مک کنزی به فرد ابزارهایی می دهد تا با شناخت علائم و انجام حرکات هدفمند، به طور مستقل به بهبود خود کمک کند. این رویکرد، نه تنها هزینه ها را کاهش می دهد، بلکه به بیماران حس کنترل و امید می بخشد.

فصل ۲: آشنایی با مفصل شانه و ناحیه گردن (آناتومی کاربردی)

برای خوددرمانی موثر، درک پایه از آناتومی بدن ضروری است. فصل دوم کتاب به تشریح ساده و کاربردی ساختار مفصل شانه می پردازد، بدون آنکه خواننده را درگیر اصطلاحات پیچیده پزشکی کند. در این بخش، مفصل شانه به عنوان یک مفصل «گوی و کاسه» معرفی می شود که از سه استخوان اصلی تشکیل شده است: سر استخوان بازو (هومروس)، تیغه شانه (کتف) و استخوان ترقوه. نویسندگان به نقش حیاتی کپسول مفصلی و رباط ها (لیگامنت ها) در حفظ ثبات این مفصل بسیار متحرک اشاره می کنند.

عضلات چرخاننده شانه، که به عنوان «روتاتور کاف» نیز شناخته می شوند، از اهمیت ویژه ای برخوردارند. این گروه از عضلات و تاندون هایشان، مفصل شانه را احاطه کرده و امکان طیف وسیعی از حرکات را فراهم می آورند. کتاب همچنین به ارتباط نزدیک شانه با ناحیه گردن و بالای کمر اشاره می کند. بسیاری از دردهای شانه ممکن است ریشه در مشکلات گردن یا ناهماهنگی های ناحیه فوقانی پشت داشته باشند. شناخت این ارتباطات به فرد کمک می کند تا تصویر جامع تری از علت درد خود پیدا کرده و برنامه خوددرمانی خود را با دقت بیشتری تنظیم کند. این دانش کاربردی، سنگ بنای درک اصول درمانی مک کنزی است.

فصل ۳: علت های شایع درد شانه (ریشه یابی مشکلات)

یکی از نقاط قوت کتاب «چگونه شانه خود را درمان کنیم؟» در رویکرد آن به ریشه یابی علل درد است. فصل سوم به معرفی شایع ترین دلایل بروز درد در ناحیه شانه می پردازد که از دیدگاه مک کنزی مورد بررسی قرار گرفته اند. این علل شامل مشکلاتی نظیر سندرم گیر افتادگی شانه (Impingement Syndrome)، پارگی یا آسیب به روتاتور کاف، عدم تعادل عضلانی، و به ویژه، وضعیت نامناسب بدن (پوسچر) هستند.

کتاب تاکید می کند که فرد می تواند با توجه به الگوهای خاص درد و محدودیت های حرکتی، تا حد زیادی علت درد خود را شناسایی کند، حتی بدون نیاز به تشخیص پزشکی دقیق. به عنوان مثال، دردی که با بالا بردن دست به وجود می آید، ممکن است نشانه ای از گیر افتادگی باشد، در حالی که دردی که با حرکات چرخشی خاصی تشدید می شود، می تواند به روتاتور کاف مرتبط باشد. این بخش همچنین هشدار می دهد که عدم رسیدگی به موقع و مناسب به دردهای شانه می تواند منجر به مزمن شدن آن ها شود، پدیده ای که اغلب با محدودیت های حرکتی طولانی مدت و کاهش کیفیت زندگی همراه است. درک این علل شایع و چگونگی تشخیص اولیه آن ها، گام مهمی در فرآیند خوددرمانی است.

فصل ۴: شناخت روش مک کنزی در درمان شانه (اصول کلیدی)

فصل چهارم به قلب کتاب و محور اصلی درمان، یعنی روش مک کنزی، اختصاص دارد. این بخش به تفصیل اصول کلیدی این متد را برای درمان دردهای شانه تشریح می کند. مفهوم محوری در روش مک کنزی، «ترجیح جهتی» (Directional Preference) است. این اصطلاح به این معناست که بسیاری از دردهای اسکلتی-عضلانی، به ویژه دردهای مرتبط با دیسک ها یا مفاصل، با انجام حرکات تکراری در یک جهت خاص بهبود یافته یا حتی کاملاً از بین می روند.

نویسندگان توضیح می دهند که چگونه با انجام حرکات تکراری و مشاهده پاسخ بدن (بهبود، عدم تغییر یا بدتر شدن علائم)، می توان جهت ترجیحی را برای هر فرد کشف کرد. این ارزیابی حرکتی، اساس برنامه درمانی شخصی سازی شده را تشکیل می دهد. اهمیت حرکات تکراری نه تنها در تشخیص، بلکه در خود درمان نیز حیاتی است؛ زیرا این حرکات به بازگرداندن وضعیت طبیعی بافت ها و مفاصل کمک می کنند. روش مک کنزی به بیماران این قدرت را می دهد که با شناخت بدن خود و انجام تمرینات صحیح، کنترل درد را به دست بگیرند و از وابستگی به درمانگران بکاهند. مزایای این روش شامل سادگی، مقرون به صرفه بودن و غیرتهاجمی بودن آن است، که آن را به گزینه ای جذاب برای بسیاری از افراد تبدیل می کند.

روش مک کنزی به شما این قدرت را می دهد که با شناخت دقیق بدن خود و پاسخ آن به حرکات، مسیری فعال و موثر برای رهایی از درد شانه بیابید.

فصل ۵: برنامه تمرینی گام به گام (قلب درمان مک کنزی)

فصل پنجم، هسته عملی کتاب را تشکیل می دهد و به برنامه تمرینی گام به گام برای درمان شانه می پردازد. اگرچه این مقاله نمی تواند جزئیات کامل و دقیق تمرینات را شرح دهد (زیرا نیاز به تصاویر و توضیحات مفصل کتاب دارد)، اما اصول و اهداف پشت هر نوع تمرین را توضیح می دهد. تمرینات مک کنزی برای شانه بر پایه حرکات تکراری در جهات مختلف طراحی شده اند که هدفشان بازیابی دامنه حرکتی کامل، کاهش درد و افزایش پایداری مفصل شانه است.

این بخش بر اهمیت اجرای صحیح تمرینات و پرهیز از اشتباهات رایج تاکید می کند؛ اشتباهاتی که نه تنها اثربخشی درمان را کاهش می دهند، بلکه ممکن است باعث تشدید درد شوند. مداومت، تکرار و توجه دقیق به پاسخ بدن در طول انجام تمرینات، عوامل کلیدی موفقیت هستند. خواننده باید یاد بگیرد که به سیگنال های بدن خود گوش دهد و در صورت بروز درد شدید یا بدتر شدن علائم، تمرین را متوقف کرده یا با احتیاط بیشتری ادامه دهد. همچنین، کتاب به نقش حرکات کششی در درمان و پیشگیری از خشکی و محدودیت های حرکتی اشاره می کند. یکی از نکات مهم این فصل، آموزش خوددرمانی اضطراری در زمان بروز درد حاد است، که به فرد امکان می دهد تا در لحظه و قبل از مراجعه به متخصص، اقدامات اولیه برای کاهش درد را انجام دهد.

فصل ۶: زمان بندی و پایش تمرینات و پیشگیری از بازگشت درد (نگهداری و پایداری)

فصل پایانی کتاب به جنبه های نگهداری و پایداری درمان می پردازد و بر این نکته تاکید دارد که خوددرمانی یک فرآیند مستمر است، نه یک درمان یکباره. این بخش راهنمایی هایی را در مورد زمان مناسب برای انجام تمرینات و تعداد جلسات لازم ارائه می دهد تا نتایج به دست آمده پایدار بمانند. نویسندگان اهمیت پایش مداوم پیشرفت را گوشزد می کنند؛ فرد باید بتواند علائم بهبود، از جمله کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی، یا حتی علائم بازگشت درد را شناسایی کند تا برنامه خود را بر اساس آن تنظیم کند.

این فصل استراتژی های بلندمدت برای حفظ سلامت شانه و جلوگیری از بازگشت درد را معرفی می کند. این استراتژی ها شامل ادامه دادن برخی تمرینات به صورت منظم، رعایت وضعیت صحیح بدن (پوسچر) در فعالیت های روزمره، و اصلاح عادات نادرستی است که ممکن است به شانه آسیب برسانند. توصیه های مربوط به سبک زندگی، ارگونومی محل کار و نحوه انجام فعالیت های بدنی نیز در این بخش گنجانده شده اند. هدف نهایی این فصل، آموزش فرد برای تبدیل شدن به یک ناظر فعال و مسئولیت پذیر برای سلامت شانه های خود است، به طوری که بتواند با پیشگیری های لازم، از بازگشت درد و نیاز به مداخلات پزشکی مکرر جلوگیری کند.

چه کسانی باید این کتاب را بخوانند؟

کتاب «چگونه شانه خود را درمان کنیم؟» با رویکرد منحصر به فرد خود، برای طیف وسیعی از افراد مفید و کاربردی است. مخاطبان اصلی این کتاب، کسانی هستند که به طور مستقیم با درد یا محدودیت های حرکتی در ناحیه شانه مواجه اند و به دنبال راهکارهای عملی و مؤثر برای مدیریت و رفع این مشکلات هستند.

• افراد درگیر با درد شانه مزمن یا حاد: این کتاب برای کسانی که از درد شانه، کتف درد، خشکی شانه یا حتی تشخیص هایی مانند شانه یخ زده، پارگی روتاتور کاف (در مراحل اولیه و بدون نیاز به جراحی فوری) و سندرم گیر افتادگی شانه رنج می برند و به دنبال راهکارهای غیرتهاجمی و خوددرمانی هستند، بسیار مناسب است. این افراد می توانند با مطالعه و به کارگیری تمرینات، به تدریج کنترل درد خود را به دست بگیرند.

• علاقه مندان به خوددرمانی و سلامت: افرادی که به فلسفه خوددرمانی باور دارند و مایلند دانش خود را در زمینه مدیریت دردهای جسمانی با روش های طبیعی، تمرینی و پیشگیرانه افزایش دهند، از مطالب این کتاب بهره زیادی خواهند برد. این کتاب به آن ها ابزارهایی برای حفظ سلامت حرکتی و پیشگیری از مشکلات آینده می دهد.

• ورزشکاران و مربیان: ورزشکاران حرفه ای یا آماتور که مستعد آسیب های شانه هستند، یا آن هایی که به دنبال راهی برای بازگشت سریع تر و ایمن تر به فعالیت پس از آسیب دیدگی هستند، می توانند از اصول و تمرینات پیشنهادی این کتاب برای پیشگیری و توانبخشی بهره ببرند. مربیان نیز می توانند با درک این روش، راهنمایی های موثرتری به شاگردان خود ارائه دهند.

• دانشجویان و متخصصان حوزه سلامت: دانشجویان رشته های فیزیوتراپی، تربیت بدنی، و متخصصان فعال در زمینه کایروپرکتیک، ارتوپدی و فیزیوتراپی می توانند با مطالعه این کتاب، با روش مک کنزی به صورت عمیق تری آشنا شوند یا نکات کلیدی آن را مرور کنند. این کتاب می تواند به عنوان یک منبع مکمل ارزشمند در کنار مباحث دانشگاهی و بالینی قرار گیرد.

• خوانندگان پیش از خرید کتاب: افرادی که قصد خرید نسخه کامل کتاب را دارند اما می خواهند ابتدا با محتوای کلی و دیدگاه نویسندگان آن آشنا شوند، از این خلاصه بهره می برند تا از مطابقت آن با نیازهای خود اطمینان حاصل کنند.

لازم به ذکر است که این کتاب برای موارد شدید و اورژانسی که نیازمند مداخله پزشکی فوری یا جراحی هستند (مانند شکستگی ها یا پارگی های کامل تاندون)، مناسب نیست و در چنین شرایطی، مشورت با پزشک متخصص در اولویت قرار دارد. هدف کتاب، آموزش خوددرمانی در دردهای مکانیکی و قابل برگشت است که بخش عمده ای از مشکلات شانه را تشکیل می دهند.

نقاط قوت و تأثیرگذاری روش مک کنزی

روش مک کنزی که در سراسر کتاب «چگونه شانه خود را درمان کنیم؟» به تفصیل معرفی و تبیین شده است، دارای نقاط قوت و تأثیرگذاری قابل توجهی است که آن را به یکی از محبوب ترین و موثرترین رویکردهای خوددرمانی در جهان تبدیل کرده است.

یکی از برجسته ترین مزایای این روش، «خودتوانمندی» است. روش مک کنزی با آموزش اصول ارزیابی و درمان مکانیکی به خود بیمار، به او امکان می دهد تا مسئولیت سلامت خود را بر عهده بگیرد. این رویکرد، وابستگی به درمانگران را کاهش داده و به فرد این قدرت را می دهد که در صورت بازگشت علائم، به سرعت مداخله کرده و از مزمن شدن درد جلوگیری کند. این جنبه از خودکفایی در مدیریت درد، برای بسیاری از بیماران تجربه ای قدرتمند و رهایی بخش است.

کاهش نیاز به درمان های تهاجمی و حتی جراحی، یکی دیگر از دستاوردهای مهم این روش است. بسیاری از بیمارانی که با تشخیص هایی مانند سندرم گیر افتادگی یا مشکلات روتاتور کاف مواجه بوده اند، با پیروی از برنامه مک کنزی، توانسته اند از عمل های جراحی پرهزینه و دارای دوره نقاهت طولانی پیشگیری کنند. این موضوع نه تنها به نفع سلامت فرد است، بلکه بار مالی بر سیستم های بهداشتی را نیز کاهش می دهد.

سادگی و مقرون به صرفه بودن نیز از دیگر مزایای روش مک کنزی هستند. تمرینات اغلب با استفاده از وزن بدن یا ابزارهای بسیار ساده قابل انجام هستند و نیاز به تجهیزات گران قیمت یا حضور مداوم در کلینیک های فیزیوتراپی ندارند. این ویژگی باعث می شود که این روش برای طیف وسیعی از افراد، صرف نظر از وضعیت اقتصادی آن ها، قابل دسترسی باشد.

اثربخشی بالینی روش مک کنزی در طول دهه ها توسط مطالعات متعددی مورد تأیید قرار گرفته است. پزشکان، فیزیوتراپیست ها و متخصصان کایروپرکتیک در سراسر جهان، این روش را به عنوان یک ابزار تشخیصی و درمانی موثر پذیرفته و در برنامه های خود به کار می برند. میلیون ها نفر در سراسر دنیا با استفاده از این روش، نه تنها درد خود را کنترل کرده اند، بلکه به زندگی فعال و بدون محدودیتی بازگشته اند. این موفقیت جهانی، بر پایه تحقیقات دقیق و نتایج ملموس بنا شده است.

یکی از ویژگی های مهم این رویکرد، تاکید بر پیشگیری از بازگشت درد است. مک کنزی به بیماران نمی آموزد که فقط درد را تسکین دهند، بلکه به آن ها کمک می کند تا عادات حرکتی و وضعیتی خود را اصلاح کنند تا از عود مجدد مشکل جلوگیری شود. این نگاه پیشگیرانه، سلامت بلندمدت شانه را تضمین می کند و از مزمن شدن مشکلات جلوگیری می نماید.

روش مک کنزی، قدرت شفابخشی بدن را در دستان خودتان قرار می دهد؛ راهکاری ساده، ارزان، غیرتهاجمی و اثربخش برای رهایی پایدار از درد شانه.

در نهایت، تاثیرگذاری روش مک کنزی تنها به درمان فیزیکی محدود نمی شود، بلکه ابعاد روانی نیز دارد. زمانی که فرد کنترل درد خود را به دست می گیرد، احساس امیدواری و اعتماد به نفس بیشتری پیدا می کند که خود به روند بهبودی کمک شایانی می کند. این ترکیب از خودتوانمندی، اثربخشی بالینی و نگاه پیشگیرانه، روش مک کنزی را به یک گزینه برجسته در حوزه سلامت شانه تبدیل کرده است.

---

جمع بندی و نتیجه گیری: گامی به سوی شانه هایی سالم

کتاب «چگونه شانه خود را درمان کنیم؟» اثری برجسته از رابین مک کنزی، گرانت واتسون و رابرت لیندسی است که دیدگاهی نوآورانه و قدرتمند را در زمینه مدیریت و درمان دردهای شانه ارائه می دهد. پیام اصلی این کتاب روشن و امیدبخش است: قدرت خوددرمانی و کنترل درد در دستان شماست. این کتاب با تشریح دقیق آناتومی کاربردی شانه، ریشه یابی علل شایع درد، و معرفی جامع روش مک کنزی، ابزارهای لازم را برای هر فرد فراهم می آورد تا به طور فعال در مسیر بهبود خود قدم بردارد.

متد مک کنزی با تکیه بر اصول «ترجیح جهتی» و اهمیت حرکات تکراری، به افراد کمک می کند تا با شناخت پاسخ بدن خود، به طور مستقل به درمان بپردازند. این رویکرد نه تنها درد را کاهش می دهد، بلکه به پیشگیری از بازگشت آن نیز کمک می کند و وابستگی به مداخلات پزشکی مداوم را به حداقل می رساند. تمرینات گام به گام و راهنمایی های مربوط به پایش و نگهداری، اطمینان می دهند که نتایج به دست آمده پایدار و طولانی مدت باشند.

در نهایت، این کتاب بیش از یک راهنمای خوددرمانی است؛ این یک دعوت به رویکردی فعال و مسئولانه نسبت به سلامت بدن است. با پیروی از اصول و تمرینات ارائه شده، می توان به شانه هایی سالم تر، قوی تر و بدون درد دست یافت و کیفیت زندگی را به طور چشمگیری بهبود بخشید. برای کسب دانش عمیق تر و بهره مندی کامل از جزئیات این روش درمانی، مطالعه نسخه کامل کتاب «چگونه شانه خود را درمان کنیم؟» به شدت توصیه می شود. همچنین، در صورت نیاز به راهنمایی بیشتر، مشورت با یک فیزیوتراپیست متخصص در روش مک کنزی می تواند به شما در تنظیم یک برنامه شخصی سازی شده کمک کند.