ثبت 850 هزار مهاجرت داخلی در سال 1401

مرکز رصد جمعیت کشور تشکیل جلسه داد؛

علیرضا ساجدی، مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال از راه اندازی مرکز رصد جمعیت کشور سازمان ثبت احوال خبر داد.

به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری کوبار، میزگرد تخصصی جمعیت با حضور شهلا کاظمی پور، عضو هیات عملی دانشگاه تهران، حسین محمودیان، رییس گروه جمعیت شناسی دانشگاه تهران و عضو هیات مدیره انجمن جمعیت شناسی ایران و دکتر علیرضا ساجدی مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال کشور در مرکز رصد جمعیت کشور برگزار شد.

در ابتدای این میزگرد شهلا کاظمی پور، عضو هیات عملی دانشگاه تهران با اشاره به راه اندازی مرکز رصد جمعیت کشور سازمان ثبت احوال، اظهارکرد: در این مرکز از توان شرکت های دانش بنیان و کارشناسان استفاده شده و این مرکز، مرکزی برای هم اندیشی نخبگانی در خصوص مسایل جمعیتی و برنامه ریزی شواهد مبنا محسوب می شود.

وی با بیان اینکه این مرکز علاوه بر رشد دانش عمومی در این حوزه، به تصمیم گیران و تصمیم سازان ملی نیز با توجه به اطلاعات دقیق از روند تحولات در حال رخ داد جمعیت کشور کمک می نماید، گفت: به طور کلی سازمان ثبت احوال با استفاده از ظرفیت های پایگاه اطلاعات جمعیت کشور که در اجرای برنامه اول توسعه ایجاد گردیده، اقدام به تاسیس مرکز رصد جمعیت کشور نموده است که این امر قابل تقدیر و بهره برداری برای تمام دستگاه ها است.

کاظمی پور در تعریفی از مهاجرت گفت: ترک محل سکونت با قصد محل دیگر و تغییر محل جغرافیایی از روستا به روستا، شهر به روستا مهاجرت نام دارد که این مهاجرت می تواند دایم یا موقت باشد.

وی بیان کرد: در جمعیت شناسی سه متغیر می تواند رشد جمعیت را تحت تاثیر قرار دهد. متغیر اول، یعنی ولادت دارای اثر مثبت بر رشد جمعیت است. متغیر دوم، یعنی مرگ و میر، با اثر منفی خود، باعث کاهش رشد جمعیت می شود. متغیر سوم، مهاجرت است که در شرایط مهاجرپذیری موجب افزایش جمعیت و در شرایط مهاجرفرستی موجب کاهش جمعیت می شود.

تولید آمار دقیق و به روز در مرکز رصد جمعیت کشور

همچنین در ادامه جلسه محمودیان، عضو هیات مدیره انجمن جمعیت شناسی ایران، با اشاره به راه اندازی مرکز رصد جمعیت کشور سازمان ثبت احوال، گفت: مرکز رصد جمعیت کشور می تواند آمار های به روز و دقیق را تولید و پس از بررسی در اختیار عموم مردم نیز قرار دهند.

وی بیان کرد: در مرکز رصد جمعیت، اطلاعات جمعیتی و هویتی وجود دارد که هم اینک تحت عنوان داشبورد های جمعیتی فعال است درواقع هم در سطح کلان مرکز سازمان و هم در استان های گوناگون، شاخص های مختلف جمعیت احصا شده و در پایگاه اطلاعات جمعیتی در این داشبورد ها قابل دسترسی است که این امر برای اولین بار رخ داده است.

وی در ادامه با اشاره به موضوع میزگرد مبنی بر مهاجرت این امر را یکی از ابعاد تاثیرگذار بر جمعیت دانست و گفت: هرچند تولد و مرگ و میر نیز بر تغییرات جمعیتی موثرند.

عضو هیات مدیره انجمن جمعیت شناسی ایران بیان کرد: در حال حاضر رشد جمعیت در کشور های اروپایی، تابع مهاجرت است. ما در ایران هم شاهد پدیده مهاجرت هستیم و تعداد مهاجران افغانستانی وارد شده گاهی از تعداد افرادی که از ایران خارج می شوند بیشتر است که این می تواند بر جمعیت کشور تاثیر بگذارد.

وی ادامه داد: در استان های مرکزی ایران نظیر سمنان و تهران بیشتر شاهد مهاجر پذیری هستم و در استان های مرزی و دورتر از مرکز هم بیشتر شاهد مهاجر فرستی هستیم. در استان های مرکز کشور به دلیل برخورداری از امکانات بیشتر اقتصادی شاهد رشد بیشتر جمعیت هم هستیم و عمدتا در این زمینه عامل موثر سطح توسعه است.

محمودیان در ادامه درخصوص جابه جایی های داخلی در ایران گفت: این میزان خیلی زیاد نیست و تحرکات داخلی جمعیت بالا نیست. وی تاکید کرد: این میزان بستگی به سطح توسعه اقتصادی شهر ها و روستا ها دارد. بررسی ها نشان می دهد در سال های 1375 تا 1385 توسعه اقتصادی شهر ها بیشتر و بالا بوده به همین سبب شاهد رشد جابه جایی و تحرکات جمعیتی در کشور بوده ایم.

وی با تاکید بر این که دراساس آمار ها به طور کلی و آمار های جمعیتی به طور خاص بهتر است ثبتی مبنا باشد، گفت: سرشماری در سال 1405 باید ثبتی مبنا باشد. در حال حاضر کشور های اروپایی به تولید آمار های ثبتی مبنا رفته اند. اما در ایران هنوز تولید آمار ها هم زمان، به صورت ثبتی مبنا و خود اظهاری است که بهتر است جهت گیری آماری کشور به سمت ثبت محوری باشد تا بازه به روز شدن آمار ها کاهش و اعتمادپذیری آمار ها افزایش یابد.

ثبت 850 هزار مهاجرت داخلی در سال 1401

همچنین در ادامه علیرضا ساجدی، مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال با اشاره به وظیفه سازمان ثبت احوال کشور در خصوص راه اندازی مرکز رصد جمعیت کشور سازمان ثبت احوال، گفت: مرکز رصد جمعیت کشور وضعیت فعلی و روند گذشته تاکنون جمعیت را شناسایی کرده و ارایه می دهد و در ادامه تغییرات جمعیتی را رصد می کند و در اختیار عموم دستگاه ها و مراکز تخصصی قرار دهد.

وی درباره  تولید آمار های ملی مهاجرت مطابق ماده (63) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، گفت: تولید آمار مهاجرت داخلی که دارای پیچیدگی های بسیار است با استفاده از ظرفیت های داخلی و سامانه تغییر نشانی سازمان ثبت احوال کشور به انجام رسیده است. بر این اساس، آمار های مهاجرت داخلی پس از تلاش فراوان برای اولین بار در کشور به شیوه ثبتی مبنا توسط مرکز رصد جمعیت کشور در سازمان ثبت احوال تولید شده است.

مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال کشور ادامه داد: اجرای قوانین و مقررات در خصوص پیوند بین کدپستی و شماره ملی کمک شایانی در تولید آمار مهاجرت داخلی خواهد کرد. از جمله این قوانین می توان علاوه بر تصویب قانون الزام اختصاص شماره ملی و کدپستی در سال 1376، به مصوبه پنجم یازدهمین جلسه شواری اجرایی فناوری اطلاعات در سال 1379 اشاره نمود که در آن ارایه هر گونه خدمت به مردم باید بر اساس آخرین نشانی ثبت شده افراد در ثبت احوال باشد. همچنین بند (2) جزء (ک) تبصره (10) قانون بودجه سال 1402 بر لزوم ثبت تغییر نشانی در پایگاه نشانی ثبت احوال و استناد به آن تاکید کرده است.

ساجدی بیان کرد: قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت نیز برای اولین بار تولید آمار های مهاجرت کشور با به دولت (سازمان ثبت احوال) تکلیف کرده است. براساس این ماده سازمان ثبت احوال مکلف است نسبت به تولید و انتشار آمار های مهاجرت بر پایه داده های مکانی پایگاه اطلاعات جمعیت به صورت سالانه اقدام نماید.

ساجدی با تکیه بر آمار و اطلاعات ثبت شده در سازمان ثبت احوال کشور در خصوص مهاجرت های داخلی در سال 1401 گفت: در این مدت 35 درصد مهاجرت های داخلی، درون استانی و 65 درصد آنها برون استانی بوده است.

ساجدی گفت: برمبنای شواهد مشاهده شده در آمار های ثبتی مبنای مهاجرت در سال 1401، همان گونه که آقای دکتر محمودیان اشاره فرمودند، استان های نوار میانی کشور مهاجرپذیر و استان های مرزی مهاجرت فرست هستند.

وی تاکید کرد: حدود 500 هزار جابجایی در بین استان ها به ثبت رسیده است. علاوه بر آن، حدود 350 هزار جابجایی هم در درون استان ها ثبت شده است. وی تاکید کرد در سال 1401، در استان تهران، حدود 49 هزار جابجایی درون استانی به ثبت رسید است.

وی ادامه داد: تقریبا حدود 7 سال بود که در مورد مهاجرت آمار دقیقی دردسترس نبود. البته ما هنوز چالش هایی درخصوص آمار مهاجرت های خارجی داریم. نظیر دشواری تفکیک مهاجران و مسافران، چه در تعریف و چه تشخیص آن براساس اطلاعات خروج از کشور به ویژه که قادر به شناسایی مقصد نهایی مسافر یا مهاجر نیز نیستیم.

ساجدی با اشاره GIS جمعیتی گفت: ما در ثبت احوال و در امتداد تخصیص شناسه های هویتی به فرد، خانواده و خانوار، که باعث ایجاد ارتباط بین بانک های اطلاعات انسانی کشور و تولید آمار های انسانی می شود، به دنبال این هستیم که با ثبت دقیق مکان زندگی افراد، خانواده و خانوارها، بهره برداری از داده ها و سرویس های پایگاه اطلاعات جمعیت کشور را توسعه دهیم. به این طریق لایه های اطلاعاتی اضافه ای به داده های پایگاه افزوده شده و نظام آمایش سرزمین در کشور به تکامیل خواهد رسید. به طور مثال، با داده های این پایگاه می توان در سطوح جغرافیایی کوچک تر از شهرستان نیز مولفه های جمعیتی را محاسبه نمود. مثلاً؛ نرخ باروری در محدوده یک مرکز بهداشت چقدر است.

در پایان مراسم، کارشناسان در خصوص راه اندازی مرکز رصد جمعیت کشور سازمان ثبت احوال ابراز خرسندی کرده و این مرکز را چشم اندازی در زمینه ارایه آمار به صورت دقیق و به روز و در اختیار دستگاه های اجرایی دانستند.

ثبت 850 هزار مهاجرت داخلی در سال 1401